Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
ZWIĄZKI FILOZOFII ŚREDNIOWIECZA Z LITERATURĄ TAMTEGO OKRESU.
Egzystencja człowieka osadzonego w świecie, który stanowi dla niego nieustanną zagadkę, naznaczona jest ciągłym poszukiwaniem odpowiedzi
na pytania, jakie każdego dnia stawia życie. Wiedza nie jest bowiem człowiekowi dana, lecz zadana, a jej poszukiwanie i pielęgnowanie stanowi zbiorowy obowiązek.
Z wiedzy rodzi się mądrość, a ta z kolei stać się może skarbem najcenniejszym
i obiektem umiłowania, co znajduje swoje potwierdzenie w stworzonym przez starożytnych Greków terminie filozofia – którego znaczenie przetłumaczyć można jako miłować mądrość.
W mądrości rozmiłowani byli również średniowieczni myśliciele, którzy
za główny kierunek filozofii obrali scholastykę, czyli dążenie do rozumowego udowodnienia dogmatów religii chrześcijańskiej.
Mając świadomość, że filozofia danego okresu nie istnieje w „sobie samej”
ani dla samej siebie, lecz ma bezpośredni związek ze światopoglądem epoki oraz znajduje swoje odbicie we wszystkich gałęziach sztuki (malarstwo, architektura, teatr, literatura, itd.), nie dziwi fakt, że utwory literackie pochodzące z czasów średniowiecza odnoszą się przeważnie do tematyki religijnej. Ich treść poświęcona jest sprawom Królestwa Niebieskiego (Civitas Dei), do osiągnięcia którego człowiek powinien dążyć przez całe życie.
Światopogląd epoki, o której mowa, opierał się na takich autorytetach
jak Biblia, Kościół, nauka Ojców Kościoła oraz filozofów – m.in. św. Augustyna
z Hippony, św. Tomasza z Akwinu czy św. Franciszka z Asyżu.
[pic]Średniowieczna wizualizacja filozofii
Proponuję zatem bliżej przyjrzeć się treści przemyśleń wyżej przywołanych filozofów
i odnaleźć związki zachodzące między myślą a literaturą media tempora.
Zacznijmy nasze rozważania od teorii św. Augustyna, który ukazywał człowieka jako istotę filozofującą, rozważającą swoją obecność w świecie i czasie.
Znajdujący się w dramatycznym i niejasnym położeniu na granicy bytów - pomiędzy aniołami a zwierzętami – człowiek powinien rozumieć, aby wierzyć
i wierzyć, aby rozumieć. Augustyn starał się uzmysłowić ludziom, że są oni jedynymi stworzeniami świadomymi własnego istnienia, a zdolność myślenia stanowi wspaniały dar Boga, cechujący duszę ludzką i wyróżniający człowieka spośród innym istot żywych. Zatem, pośród wszelkich egzystencjalnych wątpliwości człowiek ma pewność tego, że myśli i że jest. Można w tej sytuacji mówić o swoistym augustiańskim Cogito ergo sum – myślę, więc jestem.
Przedmiotem swoich rozważań św. Augustyn uczynił także opozycję między cielesnością
a duchowością człowieka. Zwrócił uwagę, że człowiek jest wprawdzie jednością duszy i ciała, niemniej nie stanowią one harmonijnej całości. Duchowość – według filozofa – to dążenie duszy ludzkiej do Boga. Zachowanie jej czystości jest szansą na przejście do życia pozaziemskiego. Wobec powyższego, należy panować nad swoimi rządzami i dążyć do prawdziwej miłości,
gdyż kto kocha istnienie, kocha to, co istnieje wiecznie. W ...
