Analiza wyników egzaminów zewnętrznych

15.04 2009
Analiza wyników egzaminów zewnętrznych

Aby zapewnić porównywalność wyników nauczania określone zostały standardy wymagań dla wszystkich uczniów kończących dany etap edukacyjny, czyli ustalono jednolite wymagania egzaminacyjne.
Poprzez dostarczenie zobiektywizowanych i porównywalnych informacji
o spełnieniu wymagań system oceniania zewnętrznego wspomagać będzie diagnozę wybranych osiągnięć uczniów. Diagnoza ta jest istotna między innymi dla procesu wyrównywania szans edukacyjnych uczniów. Zewnętrzny system w dużym stopniu wpływa na proces nauczania, pozytywnie oddziałując na jakość polskiej szkoły.
Należy dostrzec szanse i bariery wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych jako narzędzie doskonalenia pracy szkoły ukierunkowanego na rozwój ucznia.

Szanse wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych do rozwoju ucznia czy szkoły, mogą być realizowane poprzez:

1. Rzetelna, obiektywna, porównywalna informacja o efektach nauczania – uczenia się
2. Doskonalenie narzędzi i procedur egzaminacyjnych.
3. Identyfikowanie mocnych i słabych stron pracy ucznia, nauczyciela, szkoły.
4. Programowanie rozwoju ucznia, nauczyciela, szkoły, systemu
5. Tworzenie programów wspierających
6. Dostosowanie oferty programowej, szkoleniowej, metod, systemu oceniania, organizacji pracy do potrzeb ucznia, nauczyciela, szkoły.

Oprócz dobrych stron wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych mają miejsce również zagrożenia wykorzystania wyników egzaminów.
Zagrożenia wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych są następujące:

1. Ocenianie pracy ucznia, nauczyciela, szkoły wyłącznie na podstawie wyników egzaminów zewnętrznych.
2. Przewaga strategii wymuszających nad wspierającymi doskonalenie ucznia, nauczyciela, szkoły, wywieranie nacisku.
3. Wzmożenie rywalizacji pomiędzy uczniami, nauczycielami, szkołami.
4. Uprzedmiotowienie ucznia, nauczyciela, szkoły – uczenie „pod egzamin”.

Na podniesienie efektywności oceny zewnętrznej wpływają następujące czynniki:
1. Doskonalenie systemu informacyjnego.
2. Budzenie świadomości wartości oceniania zewnętrznego oraz szans i zagrożeń tego przedsięwzięcia.
3. Szkolenie przedstawicieli wszystkich przedmiotów odpowiedzialnych za jakość edukacji.
4. Inspirowanie współpracy pomiędzy przedmiotami, wzajemne wspieranie się w realizacji działań.

Niezwykle ważnym czynnikiem idei oceniania zewnętrznego w szkołach są odbiorcy tych wyników. Wyniki przekazywane są przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne szkołom, uczniom, organom prowadzącym szkoły oraz kuratorium oświaty, a przez Centralną Komisję Egzaminacyjną – Ministrowi Edukacji Narodowej.

Najważniejszym odbiorcą informacji o wynikach egzaminów jest uczeń, który oprócz świadectwa ukończenia szkoły otrzymuje zaświadczenie o wynikach egzaminu wraz z opisem (punktowym) poziomu opanowania wymaganych egzaminem standardów.
Kolejnym odbiorcą jest szkoła, zarówno ta, którą uczeń kończy oraz ta, w której będzie kontynuował naukę. Wyniki mogą być przedstawione w postaci zestawień, indywidualnych i zbiorowych analiz w układzie poszczególnych bloków oraz zakresów sprawdzonych umiejętności.
Organy prowadzące szkoły otrzymują wyniki w postaci raportów uwzględniających analizy wyników egzaminów prowadzonych placówek.
Kurator Oświaty otrzymuje raporty zawierające zbiorcze analizy wyników egzaminów z terenu swojego województwa wskazujące na osiągnięcia uczniów poszczególnych szkół, gmin, powiatów.
Minister Edukacji Narodowej otrzymuje coroczny raport obrazujący ...