Możliwości i techniki nawiązywania porozumienia i niesienia pomocy dziecku

Możliwości i techniki nawiązywania porozumienia
i niesienia pomocy dziecku

Komunikowanie się – porozumiewanie się – wymiana informacji to proces, który większości z nas zajmuje znaczną część życia. Przekazywanie i odbiór informacji to dla człowieka, istoty obdarzonej mową, coś tak naturalnego jak jedzenie czy spanie.
Dobra komunikacja, a więc porozumienie, zachodzi tylko wtedy, gdy zostaną spełnione pewne warunki.
Doskonalenie umiejętności komunikacyjnych sprzyja nawiązywaniu bliskich i serdecznych więzi z innymi ludźmi. Umiejętności związane z porozumiewaniem się mają szczególne znaczenie i wpływają na sukcesy w pracy, m.in. nauczyciela, któremu poświęcę więcej uwagi.
Po pierwsze, realizacja zadań dydaktycznych odbywa się w szkole poprzez bezpośrednie komunikowanie się nauczyciela i ucznia. Po drugie, nauczyciel jako osoba znacząca odgrywa ważną rolę w formowaniu psychiki dziecka. Po trzecie, szkoła jest drugim środowiskiem, obok rodzinnego domu, w którym dzieci intensywnie uczą się komunikowania się z innymi ludźmi.
Duże znaczenie w porozumiewaniu się nauczyciela z uczniami ma komunikacja werbalna, której cechy sprowadzają się do zwięzłego i precyzyjnego formułowania myśli przez nauczyciela. Jego wypowiedzi powinny być oszczędne w słowach, zaś język zrozumiały.
W procesie edukacyjnym uczestniczy cała osobowość nauczyciela, która jest odzwierciedlona w tzw. komunikacji niewerbalnej. Na cechy niewerbalnego komunikowania składają się: cechy urody, ubiór, estetyka, mimika twarzy, a także ton wypowiedzi, gesty, sposób poruszania się po klasie, jego entuzjazm do pracy itp. Najczęściej te sygnały są przekazywane nieświadomie.
Dzieci odbierają całą osobowość nauczyciela. Są wrażliwymi i spostrzegawczymi odbiorcami nadawanych przez nauczyciela komunikatów. Dlatego też znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej jest bardzo duże i niejednokrotnie decyduje o efektach.
Komunikacja ma również istotne walory terapeutyczne. Terapia to sposób rozładowywania wewnętrznych konfliktów i napięć emocjonalnych dzieci. Umożliwia dziecku zapomnienie o doznawanych upokorzeniach czy trudnościach w szkole i w domu. Nauczyciel korzysta z umiejętności terapeutycznych między innymi po to, żeby pomóc uczniowi „rozpoznawać uczucia, myśli i zachowania” , by pomóc w zrozumieniu i wyjaśnieniu jego problemów, w dokonaniu samodzielnych wyborów i w dojściu do własnych wniosków. Nie powinien mówić co uczeń ma zrobić, lecz cierpliwie czekać, aż sam znajdzie rozwiązanie. Warunkiem powodzenia jest nawiązanie relacji, której zasadniczym elementem będzie zaufanie.
Pomoc dziecku polega na towarzyszeniu w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych, uważnym słuchaniu, dawaniu oparcia.
Jeżeli człowiek jest zdolny do przeżywania i komunikowania prawdziwej akceptacji drugiego człowieka, to przez to samo jest zdolny pomóc. Akceptacja drugiej osoby takiej, jaką ona jest, niezależnie od tego, co mówi i co czuje, to podstawowy warunek tworzenia relacji. Akceptacja sprawia, że dzieci się otwierają. Dorośli mogą pomóc dziecku zaakceptować i polubić siebie ...