W świecie materii - zestaw zadań przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego oraz dalszej nauki w szkole ponadgimnazjalnej

Zestaw obejmuje zadania o zróżnicowanym stopniu trudności z następujących zagadnień: - trzy stany skupienia substancji, - właściwości ciał stałych, cieczy i gazów, - zmiany stanów skupienia substancji, - rozszerzalność cieplna, - atomy i cząsteczki, - budowa cząsteczkowa substancji, - oddziaływania międzycząsteczkowe, - dyfuzja i ruchy Browna, - teoria kinetyczno-molekularna budowy materii, - masa i gęstość ciał.

W świecie materii – zestaw zadań przygotowujących do egzaminu
gimnazjalnego oraz dalszej nauki w szkole ponadgimnazjalnej

1. Umieść w odpowiednich kolumnach poniższej tabelki wymienione substancje znajdujące
się w temperaturze pokojowej: tlen, nafta, węgiel, denaturat, drewno, azot, piasek, woda.

Stan stały

Stan ciekły

Stan gazowy (lotny)

2. Zaznacz krzyżykiem, który stan skupienia charakteryzuje się podanymi cechami.

Ciecze

Gazy

Ciała
stałe

Przyjmują kształt naczynia, w którym się znajdują
Zajmują całą dostępną przestrzeń
Mają własny, określony kształt
Górna powierzchnia tworzy powierzchnię swobodną
Są ściśliwe
Zachodzi w nich zjawisko konwekcji (unoszenie ciepła)

3. Ciała stałe różnią się między sobą sprężystością, plastycznością i kruchością. Jaką własność
ciała wykorzystuje:
a) skoczek skaczący na trampolinie?

b) kucharka lepiąca pierogi?
c) artysta rzeźbiący w kamieniu?


4. Na poniższym rysunku przedstawiono strzałkami, oznaczonymi cyframi rzymskimi (I – VI)
zmiany stanów skupienia. Podaj nazwy tych zmian stanów skupienia.

……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………

Gaz

I III

II IV


V
Ciecz
VI

Ciało stałe

I - ………………….………………
III - ………………….………………
V - ………………….………………

II - ………………….………………
IV - ………………….………………
VI - ………………….………………

- 1 -


5. Które z poniższych przykładów przedstawiają topnienie?
A) cukier w herbacie,

C) margaryna na rozgrzanej patelni,

6. Do trzech różnych naczyń nalano takie same ilości wody. Zaznacz naczynie, z którego wo-
da wyparuje najszybciej.

B) lód w wodzie,
D) paląca się świeca.

C)

A)

B)

7. Czym różnią się od siebie procesy parowania i wrzenia? Podaj dwie różnice.
…………………………………………………………………………………………...............
…………………………………………………………………………………………...............

8. Odpowiedz na pytania związane ze zjawiskiem rozszerzalności temperaturowej ciał:

I. Dlaczego przewody sieci telefonicznej nie są mocno naciągnięte między słupami, lecz tro-
chę zwisają?
…………………………………………………………………………………………...............
…………………………………………………………………………………………...............

II. Otwór metalowej obręczy podczas ogrzewania:
A) pozostanie taki sam,

III. Zjawisko rozszerzalności cieplnej ciał stałych wykorzystano do budowy:
A) bimetalu,

IV. Opisz krótko zasadę działania termometru cieczowego.
…………………………………………………………………………………………...............
…………………………………………………………………………………………...............

9. Zamień jednostki:
a) -20°C = ……… K,

10. W miarę wzrostu temperatury w przedziale od 0°C do 4°C objętość wody:
A) nie zmienia się,

11. Temperatura wody w głębokim jeziorze jest równa:
A) 0°C pod lodem i 0°C przy dnie,
C) ok. 4°C pod lodem i ok. 0°C przy dnie,

B) 0°C pod lodem i ok. 4°C przy dnie,
D) ok. 4°C pod lodem i ok. 4°C przy dnie.

B) termometru rtęciowego,

b) 250 K = ……… °C.

B) zmniejszy się,

C) zwiększy się.

C) balonu.

B) maleje,

C) rośnie.

- 2 -



12. Podkreśl prawidłowe odpowiedzi.
a) Pierwiastki są zbudowane z [takich samych / różnych] [atomów / cząsteczek / atomów
lub cząsteczek].
b) Związek chemiczny tworzy zbiór [takich samych / różnych] cząsteczek, zbudowanych z
[takich samych / różnych] atomów.
c) Woda jest przykładem [pierwiastka ...