Cykl lekcji na temat Starej baśni

Cykl jest zbiorem lekcji na podstawie lektury Stara baśń. Każde zajęcia pomagają klształtować u uczniów popdstawowe umiejętności: czytanie ze zrozumieniem, redagowanie własnego tekstu, bogacenie leksyki, posługiwanie się pojęciami z teorii literatury. Zajęcia przeprowadziłam w klasie 6 szkoły podstawowej i cieszyły się sporym zainteresaowaniem uczniów.

Cykl lekcji do lektury – J. I. Kraszewski Stara baśń

Klasa 5, 6

1.

Temat: Określamy gatunek literacki lektury ,,Stara baśń” J. I. Kraszewskiego.

Cele:

✓ poznać literackie konwencje i motywy charakteryzujące dany gatunek literacki (powieść historyczna);

✓ uwrażliwiać na stereotypy;

✓ wskazywać na synkretyzm gatunkowy;

✓ wyszukiwać informacje i porządkować je;

✓ czytać ze zrozumieniem tekst niewspółczesny.

Umiejętności – uczeń:

✓ poznaje gatunek literacki:

✓ wskazuje cechy typowe dla powieści;

✓ czyta ze zrozumieniem;

✓ ogarnia całość utworu;

✓ wskazuje wątki i motywy typowe dla powieści historycznej.

Tok lekcji:

1. Przypomnienie informacji na temat powieści (uczniowie wskazują na typowe cechy powieści – wielozdarzeniowość, wielowątkowość, wielu bohaterów (tu podział na pierwszoplanowych, drugoplanowych, epizodycznych), narracja, świat przedstawiony). Odnoszą podane cechy powieści do przeczytanej lektury. Określają świat przedstawiony lektury. Zanotowanie do zeszytu ustalonych podstawowych informacji o lekturze. (w przypadku klasy 5 powtarzamy i uzupełniamy pojęcie powieść, w tym celu uczniowie szukają informacji w Słowniku terminów literackich, wskazują przykłady z przeczytanej lektury, ilustrujące daną cechę gatunkową).

2. Rozdanie uczniom karty gatunku literackiego (załącznik). Omówienie haseł zawartych na karcie (gatunek, tematy, motywy, postacie, rekwizyty, zdarzenia) – praca ze Słownikiem terminów literackich (wyszukiwanie i odczytywanie odpowiednich haseł, a następnie omówienie).

3. Szukanie informacji i przyporządkowywanie ich (zanotowanie) do poszczególnych grup na karcie gatunku (może to być praca indywidualna bądź też w grupach 3- osobowych).

4. Odczytanie efektów pracy wraz z uargumentowaniem doboru. Uzupełnianie notatki pominiętymi informacjami.

5. Omówienie elementów typowych i tych, które mogą funkcjonować w innych odmianach powieści, a więc zaświadczają o synkretyzmie gatunkowym powieści. O ile to możliwe poruszamy temat elementów stereotypowych dla powieści historycznej (opcja dla klasy 6).

6. Wklejenie karty gatunku do zeszytu.

2.

Temat: Słowiańskie obyczaje w powieści ,,Stara baśń”.

Cele:

✓ wyszukiwać informacje w tekście;

✓ czytać ze zrozumieniem tekst niewspółczesny;

✓ analizować przeczytany tekst;

✓ opisywać.

Umiejętności – uczeń:

✓ poznaje kulturę słowiańską;

✓ redaguje krótki opis;

✓ czyta ze zrozumieniem.

Tok lekcji:

1. Uczniowie wyszukują w powieści informacje na temat słowiańskich obyczajów: postrzyżyny, święto Kupały, wesele, pogrzeb, gościnność.

2. Kolejno odczytują głośno fragmenty dotyczące poszczególnych obyczajów.

3. Po przeczytani fragmentu przystępujemy do wyjaśnienia niezrozumiałego słownictwa (praca ze Słownikiem języka polskiego). Następnie analizujemy elementy danego obyczaju. W trakcie rozmowy redagowana jest notatka punktowa i zapisywana na tablicy (opis obyczaju). Uczniowie sukcesywnie przepisują tekst notatki do zeszytów. Tak samo postępujemy z każdym z obyczajów.

3.

Temat: Dlaczego tak trudno czytało nam się lekturę ,,Stara baśń?

Cele:

✓ analizować język powieści;

✓ poznać pojęcia archaizm i archaizacja języka;

✓ wyszukiwać przykłady archaizmów;

✓ czytać ze zrozumieniem tekst niewspółczesny;

✓ brać udział w ukierunkowanej rozmowie.

Umiejętności – uczeń:

✓ poznaje ...