Ćwiczenia utrwalające podział polskiego słownictwa

ĆWIECZENIA UTRWALAJĄCE PODZIAŁ POLSKIEGO SŁOWNICTWA

SYNONIMY, CZYLI WYRAZY BLIZKOZNACZNE

Połącz wyraz w bliskoznaczne pary:

Tłum, ziemniak, kolega, adnotacja, rywal, obowiązek, zapisek, smutny, smętny, kumpel, powinność, gromada, kartofel, przeciwnik

Do podanych SPÓJNIKÓW dopisz po dwa synonimy

Albo-

Żeby-

Jednak-

i-

ponieważ-

jeśli-

pomimo-

więc-

Popraw podany tekst, zastępując „modne” wyrazy synonimami właściwymi dla języka literackiego. Zapisz swoją wersję.

Tadek to kompletny oszołom. Poszliśmy razem do kina na czadowy film. Zajefajni aktorzy, super muza, fenomenalne zdjęcia- po prostu odlot! A ten beznadziejny kolo najzwyczajniej w świecie usnął! Masakra po prostu! Kumam- ziomek się wyluzował, ale żeby do tego stopnia?!

HOMONIMY, CZYLI WYRAZY O TAKIM SAMYM BRZMIENIU, ALE RÓŻNYM ZNACZENIU

Do środkowej kolumny wpisz wyrazy, które odpowiadają znaczeniom podanym po bokach.

Środek wybuchowy owoc południowy

Mały Jan mała poduszka

Hebluje mała rzeczka, potoczek

Wysoka budowla sprzęt grający

Kołysać zmyślać

Wrząca woda dziewczyna i chłopak

Styl pływacki mały barwny owad

Ułóż po dwa zdania z podanymi wyrazami w różnych znaczeniach:

a) Głębia d) los

b) Pokój e) rak

c) Obraz f)Prawy

Podaj wszystkie możliwe znaczenia wyrazów:

a) Noga

b) Gwiazda

c) Babka

ANTONIMY, CZYLI WYRAZY PRZECIWSTAWNE

Do podanych przymiotników dopisz odpowiednie wyrazy przeciwstawne:

Dobre zdrowie-dobry obiad-dobre serce

…………………………….. zdrowie- ………………………………………obiad-…………………………………… serce

Ostre spojrzenie- ostra brzytwa- ostry zapach

…………………………………spojrzenie- …………………………………..brzytwa-……………………………. zapach

Popraw związki frazeologiczne, zastępując błędnie użyte wyrazy ich antonimami:

Odlewać oliwy od ognia-

Mieć za krótki język-

Siedzieć z rozłożonymi rękami-

Śmieć się jak bóbr-

Nie pozostawić mokrej nitki-

NEOLOGIZMY, CZYLI WYRAZY NOWE

Stwórz po dwa nowe wyrazy z końcówkami:

-arka:

-arz:

-ista:

-or:

Uzupełnij tabelkę neologizmami.

Odtwarzacz, siec, mikrofalówka, rekin finansowy, walkman, leser, Internet, cena promocyjna, mysz, przewijarka, burza mózgów, spray, małpa, akwizytor, odnowa biologiczna, rzep

|SŁOWOTWÓRCZE |ZNACZENIOWE |ZAPOŻYCZENIA |FRAZEOLOGICZNE |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |

Podaj polskie odpowiedniki następujących wyrazów:

Leasing-

Menedżer-

Jogging-

Make-up-

Tost-

Extra-

t-shirt-

detal-

Utwórz neologizmy od wyrazów:

Papryka-

Randka-

Spodnie-

EUFEMIZMY, CZYLI WYRAZY ŁAGODZĄCE

Zastąp podane wyrazy eufemizmami:

Kłamiesz-

Babsztyl-

Chudzielec-

Śmierdzieć-

HIPERONIMY, CZYLI WYRAZY OGÓLNE

Znajdź przynajmniej dziesięć znaczeń szczegółowych dla hiperonimu:

CZŁOWIEK

PTAK

BUDYNEK

HIPONIMY, CZYLI WYRAZY SZCZEGÓŁOWE

Znajdź wyraz ogólny dla podanych grup hiponimów:

Spodnie, skarpety, bluzka, biustonosz, płaszcz, pidżama-……………………………………………

Tabletka, syrop, maść, czopek, okład-………………………………………………………

Kasia, Marysia, Zosia, Patrycja, Beata, Sylwia, Anna-……………………………………………..

POLISEMY, CZYLI WYRAZY POŁĄCZONE CECHĄ WSPÓLNĄ

Napisz, co łączy podane wyrazy:

Zebra-pasy na jezdni///zwierzę-

Album-na zdjęcia///rodzaj książki///podwójna płyta-

Koło- część samochodu///figura geometryczna-

ARCHAIZMY, CZYLI WYRAZY PRZESTARZAŁE

Patrz ćwiczenia Nauka o języku 3, cz. 2, ss.64-65 (rebusy i krzyżówka)