Koncepcja człowieka, świata i Boga w poezji M. Sępa-Szarzyńskiego i J. Kochanowskiego

Lekcja poświęcona jest poezji M. Sępa-Szarzyńskiego, a konkretnie analizie i interpretacji Sonetu IIII (O wojnie naszej, która wiedziemy z szatanem, światem i ciałem) w zestawieniu z Hymnem J. Kochanowskiego. Lekcja ma uzmysłowić uczniowi różnice w postrzeganiu świata, Boga i człowieka w epokach baroku i renesansu. Przeznaczona jest do realizacji w klasie I szkoły ponadgimnazjalnej.

Temat: Koncepcja człowieka, świata i Boga w poezji M. Sępa- Szarzyńskiego i J. Kochanowskiego.

Umiejętności:
- uczeń czyta tekst poetycki ze zrozumieniem,
- potrafi przełożyć język renesansowy na współczesny,
- interpretuje wiersz M. Sępa- Szarzyńskiego,
- porównuje koncepcje człowieka, Boga i świata zawarte w Hymnie J. Kochanowskiego i Sonecie IIII M. Sępa- Szarzyńskiego (analiza porównawcza),
- w sposób graficzny przedstawia wnioski wynikające z interpretacji tekstu,
- posługuje się Słownikiem terminów literackich,
- podaje wyróżniki gatunkowe sonetu (tworzy definicje gatunku w oparciu o Słownik terminów literackich),
- doskonali umiejętność prezentacji wypowiedzi na forum klasy z zachowaniem norm poprawności językowej,
- pracuje w grupie i przestrzega ustalonych reguł pracy,

Metody:
- praca z tekstem poetyckim (analiza i interpretacja),
- „burza mózgów”,
- elementy dyskusji

Formy:
- grupowa,
- zbiorowa

Środki dydaktyczne:
- wiersz M. Sępa- Szarzyńskiego Sonet IIII,
- wiersz J. Kochanowskiego Hymn,
- duże arkusze papieru do pracy w grupach i pisaki,
- karty pracy dla uczniów,
- „sinusoida” Krzyżanowskiego

Przebieg zajęć:

Ogniwo wstępne - czas około 5 minut

1) czynności organizacyjne
2) stworzenie sytuacji motywacyjnej

Nauczyciel informuje uczniów o celu zajęć – poznanie twórczości poety, który nie do końca pasuje do epoki renesansu, mimo iż w tym okresie żyje i tworzy. Nauczyciel odczytuje fragment stanowiący porównanie twórczości Kochanowskiego i Sępa- Szarzyńskiego (załącznik 1).
Prowadzący zajęcia dzieli uczniów na 4 grupy.

Ogniwo centralne – czas około 30- 35 minut

Każda grupa otrzymuje arkusz z poleceniami do wykonania (załącznik 2). Po 15 minutach pracy, przedstawiciele grup prezentują swe wyniki. Następuje formułowanie wniosków na temat wizji człowieka, świata i Boga w twórczości J. Kochanowskiego i M. Sępa- Szarzyńskiego. Zapis wniosków w formie tabeli. Zwrócenie uwagi uczniów na dwudzielność (dychotomię) wizji świata Sępa (duchowość – cielesność, dobro – zło, jasność – ciemność) i bliskość baroku ze średniowieczem.

| |Sonet IIII M. Sępa- Szarzyńskiego |Hymn J. Kochanowskiego |
|nadawca |człowiek słaby, zagubiony, niepewny, rozdarty |człowiek obdarowany przez Boga, doceniający jego |
| |wewnętrznie |hojność, dobroć, mocny psychicznie |
|adresat |Bóg- zbawiciel, król, Pan |Bóg miłosierny, dobry, stwórca świata itp. |
|Bóg |jest władcą świata, jego królem, synonimem pokoju, |stwórca całego świata, kreator, artysta, dobroczyńca |
| |źródłem nadziei na zbawienie człowieka, daleko od |człowieka, jego opiekun |
| |człowieka | |
|człowiek |słaby, nieporadny, samotny, rozdarty wewnętrznie między |docenia dobroć Boga, dziękuje mu za wszelkie dary, |
| |pokusami świata i chęcią zbawienia, jego życie to |wychwala go, prosi go o opiekę, jest spokojny, |
| |nieustanna walka a szatanem i pokusami ciała, Bóg jest |szczęśliwy, nie ma konfliktu z Bogiem |
| |daleki, nie jest oparciem dla człowieka, blisko | |
| |człowieka jest Bóg | |
|świat |miejsce walki człowieka z pokusami, źródło grzechu, |uporządkowany, różnorodny, stabilny, harmonijny, każdy |
| |miejsce pełne ...