Dziecko niepełnosprawne w szkole publicznej

Bogusława Paciga – Nauczyciel mianowany
Szkoła Podstawowa Nr 2 w Rabce Zdroju

DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE W SZKOLE PUBLICZNEJ

Dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym – wybrane metody wspomagania psychoruchowego i terapii zajęciowej.

Ogólna charakterystyka mózgowego porażenia dziecięcego

Mózgowe porażenie dziecięce nie jest jednostką chorobową, ale zespołem wielu objawów powstałych na skutek uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

Ogólnie mózgowe porażenie dziecięce można zdefiniować jako zespół przewlekłych i nie postępujących zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego (zwłaszcza ośrodkowego neuronu ruchowego) powstałych w wyniku uszkodzenia mózgu w czasie ciąży (20% przypadków),
w czasie okołoporodowym (60% przypadków), lub w pierwszych latach życia (20% przypadków). Duże znaczenie w rozmiarze i rodzaju porażenia ma okres rozwoju i dojrzałości ośrodkowego układu nerwowego w momencie zadziałania szkodliwego czynnika.

Charakterystycznymi objawami dziecięcego porażenia mózgowego są:

• kurczowe niedowłady kończyn

• ruchy mimowolne

• zaburzenia zdolności ruchów i równowagi

Ponadto obok wymienionych objawów pojawiają się następujące dysfunkcje współtowarzyszące:

a) upośledzenie umysłowe – według najnowszych badań tylko 39% dzieci z m.p.dz. wykazuje upośledzenie umysłowe. U większości z nich rozwój intelektualny jest zasadniczo prawidłowy, czasem nieznacznie obniżony, a nawet powyżej przeciętnego. Upośledzenie fizyczne wcale nie musi iść w parze z upośledzeniem umysłowym, jak uważa E. Mazanek. Niski iloraz inteligencji stwierdza się najczęściej u dzieci
z tetraplegią. Zdaniem A. Wyszyńskiej ocena poziomu inteligencji u dzieci z m.p.dz. wydaje się bardzo trudna z racji ich niewydolności motorycznej. Istnieje stała obawa według autorki, iż mimo prawidłowej sprawności umysłowej dziecka może dojść do obniżenia jego poziomu inteligencji z powodu braku doświadczeń, na skutek trudności w przemieszczaniu się oraz względem niego negatywnych oddziaływań środowiskowych,

b) zaburzenia w zachowaniu z opóźnionym rozwojem lub bez niedorozwoju umysłowego ( 75% ) – do ich powstania przyczynia się niekorzystne oddziaływanie środowiska, oraz skutek wczesnodziecięcego uszkodzenia mózgu. Według E. Mazanek zaburzenia zachowania są typowe dla osób z organicznym uszkodzeniem mózgu. Wynikają z nadpobudliwości psychoruchowej, jak również ze słabej kontroli reakcji emocjonalnych. Dodatkową przyczyną ich powstawania w przypadku dziecka
z m.p.dz. jest zmniejszona jego odporność na sytuacje trudne oraz brak zaspokojenia podstawowych potrzeb i ograniczony kontakt z rówieśnikami. U małych dzieci zaburzenia zachowania przejawiają się w postaci braku łaknienia, nadpobudliwości lub zahamowania ruchowego czy emocjonalnego. Dzieci starsze przejawiają z kolei częściej destruktywne, agresywne zachowania i niestałość emocjonalną. Utrwalone zaburzenia zachowania mogą doprowadzić do nieprawidłowości w rozwoju emocjonalnym i psychospołecznym oraz do nieprawidłowego rozwoju osobowości,

c) padaczka ( 35% ) – jej występowanie u dzieci z m.p.dz. często łączy się nawet
w znacznym stopniu z niedorozwojem umysłowym. Poważne skutki wywołują niektóre leki przeciwpadaczkowe ...