Analiza przypadku

Izabela Pucyk

ANALIZA PRZYPADKU DYDAKTYCZNO -WYCHOWAWCZEGO

Uczeń nieśmiały, wywodzący się z ubogiej rodziny

Niemal w każdej klasie spotykamy ucznia nieśmiałego, który z trudem zdobywa się na zabranie głosu. Nieśmiałość jest cechą towarzyszącą ludziom żyjącym w różnych kulturach na całym świecie. Powszechnie jednak widomo, że osobom posiadającym tą cechę przysparza ona niemało zmartwień. Zmieniające się warunki życia zmuszają bowiem do przebojowości w życiu społecznym.

I. Identyfikacja problemu.
Angelikę poznałam, gdy zaczęła uczęszczać do gimnazjum. Zawsze spokojna, nie sprawiająca problemów, wykazywała duże trudności z nawiązywaniem kontaktu z nauczycielami i rówieśnikami. Unikała wypowiedzi na forum klasy, spytana opuszczała głowę bojąc się spojrzeć w oczy rozmówcy. Zauważyłam również, że w klasie wciąż była gdzieś z boku, nie włączała się we wspólne zabawy i rozmowy, starała się być nie zauważona. Zapytana, zwykle kiwała twierdząco lub przecząco głową, mimo iż często znała odpowiedzi na zadawane przeze mnie pytania. Rzadko na jej twarzy gościł uśmiech.

II. Geneza i dynamika zjawiska.

Swoje oddziaływanie skierowane na dziewczynkę zaczęłam od zebrania jak największej ilości informacji o niej. Z rozmowy z nauczycielami ze Szkoły Podstawowej, w której uczyła się Angela dowiedziałam się, że od początku rozpoczęcia edukacji szkolnej wykazywała się ona ogromną nieśmiałością.

Dodatkowym czynnikiem potęgującym to zjawisko była sytuacja rodziny, w której wychowywało się dziecko. Wychowałam się w środowisku, w którym obecnie pracuję, dlatego doskonale znam sytuację rodzinną praktycznie każdego z nich. Angela mieszka w wieloosobowej rodzinie. Matka nie pracowała zarobkowo, ojciec niewiele zarabiał podejmując się prac dorywczych. Rodzina była cały czas pod opieką Ośrodka Pomocy Społecznej. Angela rzadko brała udział w wycieczkach szkolnych jednodniowych. W kilkudniowych –nigdy.

Podczas rozmowy z matką dziecka dowiedziałam się, że córka nigdy nie sprawiała problemów wychowawczych. Niechętnie nawiązywała nowe znajomości. Zawsze była skryta – nawet wobec członków rodziny.

III. Znaczenie problemu.
Philip Zimbardo prezentuje najpełniejsze określenie nieśmiałości we współczesnej psychologii pisząc, iż jest to ”uświadamianie sobie przez jednostkę własnej niezdolności do podejmowania czynności wówczas, gdy i chce ona, i wie jak ją wykonać. Nieśmiałość jest to lęk przed negatywną samooceną i/lub negatywną oceną przez innych. Osoba nieśmiała wyróżnia się bezczynnością, gdy inni są aktywni, odizolowaniem – gdy inni łączą się ze sobą”.
Typowym przejawem nieśmiałości jest bierność. U uczniów przejawia się to m.in. nie podejmowaniem żadnych zadań z własnej inicjatywy, brakiem czynnego udziału w lekcjach, odmowa uczestniczenia w akademiach i imprezach organizowanych przez szkołę. W szkole dzieci bierne społecznie należą w znacznej części do uczniów słabych lub bardzo przeciętnych. Uczniowie nieśmiali są często oceniani ...