Dziecko z nadpobudliwością psychoruchową

Bogusława Paciga –nauczyciel mianowany
Szkoła Podstawowa Nr 2 w Rabce-Zdroju

DZIECKO Z NADPOBUDLIWOŚCIĄ PSYCHORUCHOWĄ

Podstawowe informacje na temat ADHD

Definicja

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej jest zaburzeniem psychicznym okresu dzieciństwa, prowadzącym do istotnego upośledzenia funkcjonowania oraz zwiększającym ryzyko wystąpienia innych zaburzeń psychicznych takich jak zaburzenia zachowania i nadużywanie substancji psychoaktywnych.

W polskim piśmiennictwie medycznym, na określenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej u dzieci, używa się obecnie dwu nazw: amerykańskiej – Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi, oraz europejskiej – Hyperkinetic Disorder, czyli zespół hiperkinetyczny lub zaburzenia hiperkinetyczne.

Etiologia

Przyczyny ADHD nie są do końca znane. Uważa się, że największe znaczenie w jej rozwoju maja czynniki genetyczne (mutacje genetyczne). Badacze mówią również o zależności między budową i funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego, a wystąpieniem nadpobudliwości. Wymienia się także wiele czynników środowiskowych, które mogą nasilać objawy ADHD-
np. ekspozycja dziecka na szkodliwe czynniki w czasie ciąży (papierosy, narkotyki, alkohol), czy problemy okołoporodowe ( np. niedotlenienie, niewłaściwie przebiegająca akcja porodowa). Obecnie, inaczej niż jeszcze kilkanaście lat temu, uważa się, że ADHD nie jest wynikiem uszkodzenia układu nerwowego, lecz opóźnionym dojrzewaniem niektórych struktur mózgu. Za takim wyjaśnieniem przemawia zmniejszanie się nasilenia lub ustępowanie objawów wraz z wiekiem u znacznej liczby pacjentów.

Epidemiologia

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej występuje na całym świecie i we wszystkich kulturach. Jego częstość wśród dzieci w wieku 7-13 lat jest oceniana na 3-5% z przewaga występowania u chłopców. Szacuje się, że w Polsce rozpowszechnienie zespołu nadpobudliwości jest podobne jak w innych krajach Europy i Świata. U 60% pacjentów objawy utrzymują się też w okresie dorosłości. Niestety, tylko ok. 20% pacjentów jest objętych specjalistycznym leczeniem.

Charakterystyka dziecka nadpobudliwego psychoruchowo

Brak koncentracji

- słucha nieuważnie, przeszkadza na lekcji, ciągle się odwraca,

- nie jest w stanie skupić się na szczegółach,

- łatwo się rozprasza pod wpływem zewnętrznych zdarzeń,

- nie pamięta, co miało zrobić,

- jest mało spostrzegawcze,

- często „buja w obłokach”,

- w środku zdania zapomina, o czym mówiło,

- w pisaniu popełnia dużo błędów, opuszcza litery lub całe wyrazy, nie kończy zdań, wypracowania są chaotyczne i bez logicznego ciągu.

Impulsywność

- wyrywa się z odpowiedzią zanim zostanie zadane pytanie,

- często przerywa innym,

- łatwo i często się denerwuje, obraża się,

- obserwuje się wahania nastrojów, bardzo szybko potrafi przejść od płaczu do śmiechu,

- podejmuje pochopne decyzje,

- wtrąca się do rozmowy dorosłych,

- nie reaguje na polecenia dorosłych (nie wynika to jednak z jego negatywnej postawy, ale z nieumiejętności panowania nad własnym pobudzeniem),

- wydaje się agresywne, bo nie potrafi powstrzymać się od natychmiastowego zaspokajania potrzeb ...