Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci

Nadpobudliwość psychoruchowa
u dzieci

Hanna Mazela
Szkoła Podstawowa
w Kostrzynie

Nadpobudliwość psychoruchowa nazywana zespołem nadwrażliwości lub niepokojem ruchowym jest bardzo często spotykana. Występuje u 4 – 10% dzieci w wieku szkolnym.
Jest ogromnym obciążeniem dla dziecka i przyczyną wielu konfliktów z rodzicami i wychowawcami.
H. Spionek za nadmiernie pobudliwe uważa te dzieci, u których równowaga procesów nerwowych jest zachwiana w taki sposób, że proces pobudzania uzyskuje przewagę nad procesem hamowania w korze mózgowej oraz występuje niewłaściwy stosunek między korą, a podkorą.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej określany jest, jako „ zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi” lub jako „ zaburzenie hiperkinetyczne „.
Grupa tych zaburzeń charakteryzuje się wczesnym początkiem zazwyczaj w pierwszych pięciu latach życia
-brakiem wytrwałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego
-tendencją do przechodzenia z jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich
-zdezorganizowaną, słabo kontrolowaną, nadmierną aktywnością (Międzynarodowa klasyfikacja chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów 1944).

Nadpobudliwość psychoruchowa może być uwarunkowana biologicznie lub nieprawidłowościami w funkcjonowaniu otoczenia dziecka, a najczęściej stanowi wynik interakcji pomiędzy tymi czynnikami. Najpopularniejszą jest koncepcja, czterech czynników, które wpływają na nadpobudliwość:
-wrodzone predyspozycje dziecka
-własna aktywność dziecka
-środowisko
- wychowanie.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi u nas międzynarodowymi klasyfikacjami zaburzeń zdrowia psychicznego, m. in. Poprawionym Diagnostycznym i Statystycznym Podręcznikiem Zaburzeń Psychicznych ( DSM –III –R) – nadpobudliwość psychoruchowa zaliczana jest do grupy zaburzeń związanych z zaburzeniami destruktywnymi, a według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób Urazów i Przyczyn Zgonów ( ICD – 10) należy do grupy” zaburzeń zachowania i emocji rozpoczynających się zwykle w dzieciństwie i wieku młodzieńczym”.

J. Kostrzewski podkreśla, że: nadmierna pobudliwość psychoruchowa dotyczy zarówno sfery ruchowej jak psychicznej, bowiem sama, jako taka przejawia się w postaci wzmożonego pobudzania ruchowego w nadmiernym pobudzaniu emocjonalnym oraz w specyficznych zaburzeniach myślenia, a u dzieci po siódmym wieku życia charakteryzuje się rozproszoną uwagą”.
Zdaniem psychologów „ nadpobudliwość psychoruchowa” z deficytem uwagi jest to:
- nieuzasadniona nieumiejętność skupienia uwagi,
- impulsywność,
- nadpobudliwość ruchowa i emocjonalna przejawiająca się w kłopotach z organizacją pracy i jej ukończeniem.

Najczęstszą przyczyną nadpobudliwości psychoruchowej jest uszkodzenie układu nerwowego dziecka, które może nastąpić w różnym okresie życia.
W okresie płodowym są:
- czynniki uszkadzające komórkę nerwową( alkohol, narkotyki itp.),
- choroby zakaźne lub inne w czasie ciąży ( różyczka, świnka, żółtaczka matki, choroby krążenia matki),
- to niewłaściwe odżywianie w czasie ciąży.
W okresie okołoporodowym to:
-niedotlenienie w czasie porodu ( zamartwica),
-urazy mechaniczne ( wczesny poród, niewłaściwie przebiegająca akcja porodowa).
W przebiegu życia dziecka:
- poważne choroby ( zapalenie opon mózgowych, choroby zakaźne połączone z drgawkami i wysoką gorączką),
- urazy mechaniczne czaszki w wieku dziecięcym ( upadki ...