Istota dojrzałości szkolnej

"Zanim dziecko rozpocznie naukę w szkole, czeka je i jego opiekunów etap przygotowań. Jest to niewątpliwie bardzo ważne wydarzenie w życiu młodego człowieka, przed którym zostaną postawione społeczne oczekiwania, którym będzie musiał sprostać. Dziecko musi znaleźć własne miejsce w nowej społeczności szkolnej. Gruntownej przemianie ulegają jego warunki życiowe, inne od sytuacji rodzinnych czy przedszkolnych."

ISTOTA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ

Zanim dziecko rozpocznie naukę w szkole, czeka je i jego opiekunów etap przygotowań. Jest to niewątpliwie bardzo ważne wydarzenie w życiu młodego człowieka, przed którym zostaną postawione społeczne oczekiwania, którym będzie musiał sprostać. Dziecko musi znaleźć własne miejsce w nowej społeczności szkolnej. Gruntownej przemianie ulegają jego warunki życiowe, inne od sytuacji rodzinnych czy przedszkolnych.
Już dawno została zauważona rola przygotowawcza wieku przedszkolnego. Już wtedy była ona powiązana z zagadnieniem dojrzałości dziecka do rozpoczynania nauki szkolnej. Podjęto kroki do oceny, czy dziecko może rozpocząć naukę szkolną.
Nie wiek dziecka określa poziom jego rozwoju. Nie może on być najważniejszym kryterium określającym poziom jego rozwoju. Aby określić faktyczny poziom rozwoju, należy wykonać specjalne badania, na podstawie których stawia się diagnozę rozwoju. Diagnostyką rozwoju nazywa się system sposobów badawczych, których zadaniem jest określenie rzeczywistego poziomu rozwoju dziecka tzw. dojrzałość szkolna. Według K. Tyborowskiej ,,dojrzałość szkolna to moment równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami rozwojowymi dziecka albo też dynamicznie-jako długotrwały proces przemian psychofizycznych, który prowadzi do przystosowania się dziecka do szkolnego systemu nauczania początkowego. Jest zawsze wynikiem współdziałania dwóch procesów rozwojowych: dojrzewania i uczenia się."
Według B. Wilgockiej gotowość szkolna, dojrzałość szkolna, przygotowanie do szkoły są to terminy używane na ogół zamiennie. Zarówno w Polsce, jak i w innych krajach ogólnie stwierdza się, że optymalnym wskaźnikiem wiekowym dla nowych zadań objętych programem szkolnym jest 6-7 lat.
Jak napisała B. Zakrzewska już od prawie pół wieku gotowość szkolna była jednym z głównych tematów zainteresowań psychologów i pedagogów w Polsce, m.in. M. Radlińskiej, S. Szumana, A. Szemińskiej, H. Muszyńskiego, B. Wilgockiej-Okoń, W. Okonia, K. Tyborowskiej, A. Brzezińskiej, M. Przetacznikowej.
Badania obejmowały:
- wykorzystanie sfer rozwojowych, które stanowią o istocie problemu,
- wskazanie czynników endo- i egzogennych, które sprzyjają ich rozwojowi,
- podkreślenie konieczności opracowania narzędzi diagnozujących do masowych badań gotowości szkolnej dzieci, a także metod i środków psychopedagogicznych, które umożliwią osiągnięcie jeszcze przed pójściem do szkoły takiego poziomu dojrzałości szkolnej, jaki jest niezbędny do zapewnienia powodzenia szkolnego.
Pojęcia gotowości szkolnej są najczęściej bardzo intensywne. S. Szuman przez definicję gotowości szkolnej rozumie: „osiągnięcie przez dzieci takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który czyni je wrażliwymi i podatnymi na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie pierwszej".
Według Kwiatkowskiej dojrzałość szkolna to gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole, która polega na gotowości dziecka do podjęcia nowych zadań, jak i na zdolności przystosowania się do nieznanego środowiska oraz ogólnie zmienionej sytuacji życiowej.
Na gotowość szkolną mają wpływ ...