Fonetyka

FONETYKA

Litera – najmniejsza część wyrazu napisanego (czyli to, co piszemy)
Głoska – najmniejsza część wyrazu wymówionego (czyli to, co mówimy)

Liczba liter i głosek w wyrazie może być taka sama, choć może być też różna. Zależy to od tego, czy w wyrazie występują:
• dwuznaki – cz, rz, sz, dz, dź,ch, np. r-z-e-k-a 5 liter; rz-e-k-a 4 głoski;
• litera i w funkcji zmiękczenia ( jeżeli w sylabie oprócz i występuje inna samogłoska, wówczas i zmiękcza poprzedzającą ją spółgłoskę ) np. p-i-a-s-e-k 6 liter; pi-a-s-e-k 5 głosek

Jeżeli w sylabie nie występuje oprócz i inna samogłoska, wówczas i tworzy sylabę oraz zmiękcza jednocześnie spółgłoskę, np. z-i-m-a 4 litery;
z-i-m-a 4 głoski

Wszystkie głoski możemy podzielić na:
• samogłoski – a, ą, e, ę, i, o, u, y
Samogłoski tworząc sylaby:
- działają samodzielnie, np. o-k-o-l-i-c-a, e-k-i-p-a, a-t-m-o-s-f-e-r-a
- lub współpracują ze spółgłoskami, np. za-ką-tek, je-zio-ro

• spółgłoski – wszystkie pozostałe głoski

Wszystkie głoski dzielą się także na:

• dźwięczne
bezdźwięczne

b |w |d |g |z |ź |ż |dz |dź |dż |r |l |ł |m |n |ń |j |- |- | |p |f |t |k |s |ś |sz |c |ć |cz |- |- |- |- |- |- |- |h |ch | |
Wszystkie samogłoski są dźwięczne

• nosowe – ą, ę, m, n, ń
ustne – wszystkie pozostałe głoski

• twarde
miękkie

b |p |w |f |m |g |k |ch |s |z |c |dz |n |l |- | |bi |pi |wi |fi |mi |gi |ki |chi | ś |ź |ć |dź |ń |li |j | |

Opracowała: Anna Rymarkiewicz