Rola eksperymentów fizycznych w nauczaniu przyrody

„ROLA EKSPERYMENTÓW FIZYCZNYCH W NAUCZANIU PRZYRODY”

Cele edukacji w szkole podstawowej nakazują nauczycielom dostosowanie sposobu przekazywania wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw uczniów do naturalnej w tym wieku aktywności dzieci, umożliwienie im poznawania świata w jego jedności i złożoności, wspomagając ich samodzielność uczenia się, inspirowanie do wyrażania własnych myśli i przeżyć, rozbudzanie ciekawości poznawczej i motywacji do dalszej edukacji.
Cele te osiąga się z łatwością realizując treści podstawy programowej kształcenia ogólnego z przyrody, dotyczące:
• kinetyczno-molekularnego modelu budowy materii,
• podstawowych zjawisk fizycznych:
- mechanicznych,
- elektrycznych i magnetycznych,
- optycznych i akustycznych.
Wychowanie człowieka samodzielnego, który wyraźnie widzi cel swojego życia, zdaje sobie sprawę ze środków potrzebnych do realizacji tego celu i jest zdolny do podjęcia działania dla jego urzeczywistnienia wymaga harmonijnego rozwoju osobowości, rozumu, woli i uczuć. Dziecko musi przede wszystkim nauczyć się rozumieć świat, w którym żyje.
Realizując treści fizyczne na lekcjach przyrody nauczyciel ma możliwości kształtowania rozwoju intelektualnego, kształtowania całej sfery psychicznej ucznia, nauczenia go zasad współżycia i współdziałania z ludźmi. Szczególne warunki do świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie edukacyjnym stwarza nauczyciel podczas organizowania doświadczeń i dyskusji zbiorowych.
Nie wystarczy znajomość celów edukacyjnych, nauczyciel musi znać uczniów, ich poziom rozwoju, potrzeby i oczekiwania.
Powszechność mediów, wykorzystywanie komputera i zasobów Internetu sprawia, że dzieci zalewane są najróżniejszymi informacjami. Taki sposób uzyskiwania wiadomości ma dwie podstawowe wady:
a) Nie wymaga praktycznie żadnego wysiłku. Dziecko w ogóle nie dowiaduje się, na czym polega satysfakcja zdobywania wiedzy w wysiłku i fizycznym i intelektualnym. Musimy mu tę możliwość pokazać.
b) Wiadomości uzyskiwane tą drogą są niepełne i chaotyczne. Wyłącznie tą drogą nie można przekazać logicznego systemu wiedzy. Podstawowym zadaniem nauki szkolnej musi być nie tylko przekazywanie informacji szczegółowych, ale przede wszystkim ich synteza, tworzenie u ucznia jednolitego, racjonalnego i całościowego obrazu świata.
Rozwój cywilizacyjny i techniczny, reforma systemu oświaty, ukazują nową rolę nauczyciela: nie jest on już jedynym źródłem wiedzy, ma być organizatorem procesu nauczania i uczenia się. Ma tak organizować proces dydaktyczno-wychowawczy, by uczeń nie tylko przyswajał nowe wiadomości, ale by potrafił je przetwarzać, wykorzystywać do rozwiązywania nowych problemów, by umiał sobie radzić w nowych, trudnych sytuacjach, rozwijał poczucie własnej wartości, co zachęci go do dalszego działania i podejmowania ryzyka, i by sprawiało mu to satysfakcję i radość.
Podstawą poznania w naukach przyrodniczych jest kontakt ze światem rzeczywistym. Zgodność rozumowania z wynikami obserwacji czy doświadczenia jest ostatecznym kryterium prawdy. Najpiękniejsza konstrukcja logiczna musi być odrzucona, jeżeli eksperyment nie potwierdzi jej przewidywań. Jest to ostre ...