Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
kings97, 2011-02-13
moze byc
FONETYKA
POLSKI ALFABET a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p q r s ś t u v w x y z ź ż
SAMOGŁOSKI (wszystkie są dźwięczne, otwarte)
ustne - a e i o ó u y nosowe - ą ę
SPÓŁGŁOSKI (dźwięczne – bezdźwięczne; ustne – nosowe; twarde – miękkie)
b c ć d f g h j k l ł m n ń p q r s ś t v w x z ź ż
CECHY SPÓŁGŁOSKI spółgłoska „b” – dźwięczna, usta, twarda
GŁOSKA
Najmniejsza słyszalna i mówiona część wyrazu
LITERA
Graficzny znak głoski; najmniejsza pisana część wyrazu
DWUZNAKI cz, sz, dz, dż, dź, rz, ch
TRÓJZNAK dzi
SYLABA – inaczej zgłoska; część wyrazu zawierająca samogłoskę.
Dzieląc wyraz na sylaby, pamiętamy:
W każdej sylabie musi być przynajmniej jedna samogłoska.
Nie każde „i” tworzy sylabę, gdyż nie zawsze występuje jako samogłoska, ale jedynie jako zmiękczenie poprzedzającej go spółgłoski; wtedy sylabę tworzy samogłoska stojąca za „i”,
np. pie-sek, nie-bo.
Czasem „u” nie tworzy samo sylaby, ale występuje w połączeniach , np. Eu-ro-pa, au-to-kar.
Jednakowe głoski należy rozdzielać, np. win-ny, mięk-ki.
FONETYKA - wymowa, sposób wymawiania, artykulacja głosek; badanie dźwiękowej strony języka (głosek, akcentu, intonacji)
NARZĄDY MOWY
ruchome: wiązadła głosowe (decydują o dźwięczności głosek), podniebienie miękkie
(decyduje o nosowości), język (jego środkowa część decyduje o miękkości)
nieruchome: zęby, dziąsła, podniebienie twarde
oraz rezonatory: tchawica, krtań, jama gardłowa, jama ustna, jama nosowa
SPOSOBY ZMIĘKCZANIA WYRAZÓW
Znak diakrytyczny (kreska nad literą), np. ślad, nić, dzień
Głoska „i” po spółgłosce, ale przed samogłoską (nie pełni wtedy funkcji zgłoskotwórczej, czyli sylabotwórczej), np. miasto, ciepło, wioska
Głoska „i” po spółgłosce przed inną spółgłoską (pełni wtedy funkcję zmiękczającą
i zgłoskotwórczą), np. malina, uniwersytet, dziś
AKCENT WYRAZOWY
akcent wyrazowy (przycisk) - jest to wyróżnienie sylaby w wyrazie, wymówienie jej
z większą siłą wydechu.
akcent na przedostatnią sylabę
szko – ła, przed – szko – le, przed – szko – lan - ka
akcent na trzecią sylabę od końca
ro – bi – liś – my, czy – ta –liś – cie - 1 i 2 os. l.mn. cz.przeszły
zro – bił- bym, czy – tał –byś, zro – bił- by, czy – ta – li – by - formy l.poj. i 3 os. l.mn. tryb przypuszczający
czte – ry- sta, o – siem – set – formy liczebników od 400 do 900
ma – te – ma – ty – ka, gra – ma –ty – ka, re – pu – bli – ka, – wyrazy zapożyczone zakończone na -yka, -ika
akcent na czwartą sylabę od końca
zro – bi – li – byś – my ...
