Obraz wojny w opowiadaniu E. Hemingwaya: Stary człowiek przy moście

Daniel Prałat
nauczyciel
w Publicznym Gimnazjum nr 1
w Świebodzinie

PROPOZYCJA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

W GIMNAZJUM

(na podstawie opowiadania E. Hemingwaya „Stary człowiek przy moście”)

Temat : Obraz wojny w opowiadaniu E. Hemingwaya „Stary człowiek przy moście”.

Celem lekcji jest zwrócenie uwagi na odwieczny problem ludzkości - wojny.

Cele szczegółowe : - uczeń :

← poznaje fragment tekstu A. F. Modrzewskiego o wojnie, opowiadanie Hemingwaya, piosenkę Kazika Staszewskiego,
← analizuje sytuację zwyczajnych ludzi w obliczu wojny,
← charakteryzuje narratora,
← dyskutuje, zabiera głos, argumentuje swoje stanowisko,
← tworzy notatkę.

Formy pracy : zbiorowa i indywidualna.

Środki dydaktyczne : tekst utworu Modrzewskiego, opowiadanie Hemingwaya, odtwarzacz CD/mp3, piosenka Kazika Staszewskiego „Bagdad”.

P R Z E B I E G Z A J Ę Ć

1. Rozdanie uczniom fragmentów z tekstem traktatu A. F. Modrzewskiego. Głośne przeczytanie.

Trzeba się starać wszelkim sposobem o niedopuszczanie do wojny. A jeśliby nie można do niej nie dopuście, co wtedy czynić należy co wtedy czynić należy, o co starać się w czasie pokoju?

Aby nigdy nie musiało się prowadzić wojen, trzeba jak najbardziej dbać o zachowanie pokoju z postronnymi narodami i nigdy do tego nie dopuszczać, by miały one jakąś przyczynę do knucia przeciw nam czegoś wrogiego. Jeśli przypadkiem wydarzą się jakieś krzywdy z tej lub tamtej strony granicy, trzeba się starać usunąć je czy to wedle prawa, czy wedle rozsądzenia uczciwych ludzi. […]
Gdyby zaś przypadkiem nieprzyjaciel tak postępował, iż zdawałoby się, jakoby wojnę chciał zacząć, byłoby powinnością traktować z nim przez posłów, by tego zaniechał. Przedkładać mu trzeba nieskończone szkody, jakie niesie wojna, i to, że ludziom godzi się wadzić z sobą raczej przy pomocy prawa i sprawiedliwości niż z bronią w ręku; należy mu też zaproponować rozjemców czy sędziów do rozsądzenia sporów. […]
Jeśli tak uczynimy, okażemy wszystkim, że najbardziej pokoju pragniemy, a wzdragamy się przed rozlewem krwi; zdobędziemy tym zasługę u Boga i zjednamy sobie miłość u naszych i życzliwość u postronnych. A jeśli ci, z którymi się układamy, woleliby być naszymi wrogami niż przyjaciółmi i pominąwszy wszelki godny człowieka sposób spierania się woleliby siłą i bronią z nami walczyć, wtedy dopiero trzeba nam dobywać broni.

Źródło: http://staropolska.pl/renesans/a_f_modrzewski/ksiega_III.html

2. Heureza:

O co apeluje autor? Jaka jest główna myśl poznanego urywka?
Jakie podejmować działania zapobiegające wybuchowi wojny?
W jakim przypadku wojna jest uzasadniona?

3. Podanie tematu lekcji. Prezentacja celów.

4. Przeczytanie opowiadania Hemingwaya. Swobodna dyskusja z uczniami w oparciu o pytania, np.

Gdzie i kiedy toczy się akcja? (Hiszpania, wojna domowa ...