Woda jako rozpuszczalnik

KLASA III GIMNAZJUM
mgr Aneta Krupa

Temat: Woda jako rozpuszczalnik.

Cele lekcji

( uczeń wie:
- co to jest rozpuszczalnik;
- co to jest substancja rozpuszczona;
- dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem;
- jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania się substancji w wodzie;
- w jaki sposób czynniki te wpływają na szybkość rozpuszczania się substancji w wodzie;
( uczeń umie:
- otrzymać roztwór danej substancji;
- zbadać doświadczalnie, jakiego rodzaju substancje nie rozpuszczają się w wodzie;
- wykazać doświadczalnie, jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania się substancji;

Metody nauczania

( praktyczna - doświadczenia uczniowskie;
( słowna – dyskusja, pogadanka;

Pomoce

( podręcznik
( odczynniki: denaturat, olej, saletra potasowa, woda, siarczan (VI) miedzi (II);
( sprzęt laboratoryjny: 3 X 9 probówek, 7 zlewek, 3 stojaki na probówki, 6 szkiełek zegarkowych na sole,
3 bagietki, 3 łyżki do nabierania soli;
( ćwiczenia z chemii;

Tok lekcji

I. Sprawy organizacyjne.
➢ sprawdzenie obecności w klasie;
➢ podanie tematu lekcji;

II. Wprowadzenie do lekcji
❖ powtórzenie wiadomości z ostatnich lekcji oraz nawiązanie do bieżącej:
- w jakiej reakcji powstaje woda;
- jakie ma właściwości fizyczne;
- jaką ma masę cząsteczkową;
- jaki ma stosunek wagowy;
❖ podział uczniów na 5- osobowe grupy;
❖ zapoznanie się uczniów z instrukcją doświadczeń z podręcznika;

III. Lekcja właściwa
➢ wybranie liderów grup – osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie
doświadczeń i za całą grupę;
➢ wykonywanie doświadczeń przez uczniów w grupach;
➢ opracowanie spostrzeżeń i wniosków przez uczniów;

Doświadczenie 1
Temat: Rozpuszczanie substancji w wodzie.

Spostrzeżenia:
W wodzie rozpuścił się denaturat i saletra potasowa,
natomiast olej nie.

Wnioski:
Denaturat i saletra potasowa mają budowę polarną, olej natomiast
ma budowę nie polarną i w wodzie się nie rozpuszcza, lecz może
tworzyć z nią, po wstrząśnięciu, nietrwałą emulsję.

1) Woda ma budowę polarną czyli dobrze rozpuszczają się w niej substancje o budowie polarnej.
2) Emulsja to zawiesina drobnych kropelek jednej cieczy w innej.
Wyróżniamy emulsje:
❖ trwałe;
❖ nietrwałe;
Naturalne emulsje to:
♦ mleko; kropelki tłuszczu w roztworze wodnym[pic]
♦ śmietana; zawierające węglowodany i białka
♦ żółtko jaja;
♦ masło; kropelki roztworu wodnego
♦ margaryna ; w tłuszczu
(3) Roztwór jest to mieszanina jednorodna złożona z co najmniej dwóch składników: substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika.

Doświadczenie 2
Temat: Badanie wpływu różnych czynników na szybkość rozpuszczania się substancji.

Spostrzeżenia
Rozpuszczanie szybciej zachodzi w probówkach: 2, 4, 6.

Wnioski
Szybkość rozpuszczania się substancji zależy od:
▪ temperatury;
▪ mieszania;
▪ rozdrobnienia substancji;

IV. Praca domowa
Ćwiczenie 7, 8, 9 str. 76, 78

V. Podsumowanie lekcji, oceny dla aktywnych uczniów.

Uwagi o przebiegu lekcji:

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………[pic]