Poznajemy świat atomów i cząsteczek

KLASA I GIMNAZJUM
mgr Aneta Krupa

Temat: Poznajemy świat atomów i cząsteczek ( ścieżka filozoficzna ).

Cele lekcji

( uczeń wie:
- jak zbudowana jest materia;
- jakie są najważniejsze założenia teorii atomistyczno – cząsteczkowej budowy materii;
- że atom jest najmniejszą częścią pierwiastka zachowującą jego właściwości;
- że istnieją różnice we właściwościach atomów różnych pierwiastków;
( uczeń umie:
- wykonać doświadczenie potwierdzające ziarnistość materii;
- wykonać model dowolnej cząsteczki związku chemicznego;

Metody nauczania

( praktyczna: doświadczenie
( słowna
( ćwiczenia

Pomoce

( podręcznik
( odczynniki: atrament, woda, manganian (VII) potasu;
( sprzęt laboratoryjny: 2 probówki, zlewka;
( papierowe modele atomów;
( kulkowe modele atomów;

Tok lekcji

I. Sprawy organizacyjne.
II. Wprowadzenie do lekcji

Doświadczenie

Temat: Obserwowanie zjawiska dyfuzji.
a) W probówce z wodą umieszczamy jeden kryształek manganianu (VII) potasu-KMnO4
b) Do wody w probówce dodamy jedną kroplę atramentu

Spostrzeżenia

W obydwóch probówkach ( bez mieszania) następuje powolne rozpuszczanie i zabarwianie wody .
Wniosek
Zachodzi zjawisko dyfuzji czyli samorzutne mieszanie stykających się substancji.
Cząsteczki jednej substancji (atrament, KMnO4) wnikają między cząsteczki drugiej
( wody ) - świadczy to o ziarnistej budowie materii i ciągłym ruchu cząstek, z jakich materia jest zbudowana.
III. Lekcja właściwa
1) Atom jest najmniejszą cząstką materii.
2) Materia zbudowana jest z maleńkich cząstek, które są w ciągłym ruchu.
3) Dyfuzja - samorzutne mieszanie stykających się substancji.
4) Zjawisko dyfuzji jest dowodem istnienia atomów i cząsteczek, i świadczy
o ziarnistej budowie materii.
5) Teoria atomistyczno - cząsteczkowa opracowana została przez John’a Daltona.
Założenia tej teorii są następujące:
a) atomy tego samego pierwiastka są identyczne pod względem masy
i rozmiarów;
b) atomy mają kształt kulisty;
c) atom jest najmniejszą cząstką pierwiastka, która posiada wszystkie cechy tego pierwiastka;
d) atomy łączą się, tworząc cząsteczki;
e) związek chemiczny jest zbiorem takich samych cząsteczek;
6) Cząsteczka pierwiastka chemicznego powstaje po połączeniu co najmniej
dwóch takich samych atomów
np. O2 – jedna cząsteczka tlenu złożona z dwóch atomów;
P6 - jedna cząsteczka fosforu złożona z sześciu atomów;
3H2 – trzy cząsteczki wodoru złożone z sześciu atomów;
7) Cząsteczka związku chemicznego powstaje po połączeniu co najmniej dwóch
różnych atomów
np. CO2 – jedna cząsteczka tlenku węgla złożona z jednego atomu węgla
i dwóch atomów tlenu, łącznie trzy atomy;
3NaCl – trzy cząsteczki chlorku sodu złożone z trzech atomów sodu
i trzech atomów chloru, łącznie sześć atomów;
4Al2S3 - cztery cząsteczki siarczku glinu złożone z 8 atomów glinu
i 12 atomów siarki, łącznie 20 atomów;
8) Maria Skłodowska - Curie odkryła polon i rad oraz przyczyniła się do odkrycia
zjawiska promieniotwórczości.
9) Model atomu, uwzględniając złożoność jego budowy, opracował Ernest
Rutherford:
( ( ( (
Atom jako układ ( ( ( ( ( krążą elektrony ...