Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Podział liryki
Podział ze względu na sposób uobecniania się podmiotu lirycznego:
Bezpośrednia: 1. os. l.poj. ("ja"). Podmiot liryczny ujawnia wprost swe myśli i przeżycia, nie usiłując ich obiektywizować; forma najbardziej typowa dla liryki.
➢ Liryka osobista: podmiot liryczny sugeruje, że jest tożsamy z autorem zewnętrznym (adresat ma wrażenie, że to autor wprost przedstawia swe uczucia).
➢ Liryka roli: podmiot liryczny wypowiada się, udając postać historyczną, mitologiczną lub kobietę – w przypadku gdy autorem tekstu jest mężczyzna.
➢ Liryka maski: podmiot liryczny wypowiada się, udając przedmiot, zwierzę, ideę ogólną itp.
Pośrednia: 3. os., (niekiedy bezosobowo lub jako dialog) Podmiot liryczny pozostaje mniej lub bardziej ukryty; świat przedstawiony jest ukazywany jako autonomiczny, ale w sposób bardziej emocjonalny niż w epice i dramacie. Liryka opisowa: osobista perspektywa ujawniona jest w sposobie opisywania przedmiotów, zdarzeń, krajobrazu.
Sytuacyjna: korzysta z narracji lub dialogu, tworząc sceny lub fabuły, w których występują bohaterowie różni od podmiotu lirycznego.
Podmiotu zbiorowego: 1. os. l. mn. ("my") Podmiot liryczny występuje jako "my"; najczęściej jest to grupa osób związana wspólnym odczuwaniem; odbiorca ma wrażenie, że autor zewnętrzny wypowiada się w imieniu wielu osób w tym i w jego własnym.
Inwokacyjna (liryka apelu): w 2. os. Podmiot liryczny występuje jawnie kierując swą wypowiedź do określonego adresata i to ów adresat (mniej lub bardziej określona osoba, grupa osób, personifikacja pewnej idei itp.) stanowi ośrodek wypowiedzi (liryczny "ty")
Zadania utrwalające zdobytą wiedzę
Zadanie 1.
Określ typ liryki w podanych fragmentach wierszy.
Jam - nie Bóg! Twarzy mojej spragniony zatraty,
Maskę Boga przywdziałem - zdradziecko pokrewną,
I za Niego stworzyłem bezrozumne światy,
Tak jak On by je stworzył... Na pewno! Na pewno! Tarcza Bolesław Leśmian
……………………………………………………….
odtąd stałem się najbardziej pracowitym
cesarzem historii powszechnej
Heraklesem biurokracji
z dumą wspominam
liberalni ustawę
która zezwala na wypuszczanie odgłosów brzucha
w czasie uczt
odpieram stawiany mi często zarzut okrucieństwa
w istocie byłem tylko roztargniony Boski Klaudiusz Zbigniew Herbert
…………………………………………………….
To ja, Kasandra.
A to jest moje miasto pod popiołem.
A to jest moja laska i wstążki prorockie.
A to jest moja głowa pełna wątpliwości. Monolog dla Kasandry Wisława Szymborska
……………………………………………………
Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie płaczę,
Nie tracę zmysłów, kiedy cię zobaczę;
Jednakże, gdy cię długo nie oglądam,
Czegoś mi braknie, kogoś widzieć żądam.
I tęskniąc sobie zadaję pytanie:
Czy to jest przyjaźń? Czy to jest kochanie? Niepewność Adam Mickiewicz
…………………………………………………
Biblio, ojczyzno moja,
Biblio, moja ziemio polska,
Galilejska
I franciszkańska. Biblio, ojczyzno moja... R. Brandstaetter,
…………………………………………………..
Kiedy przyjdą podpalić dom,
ten, w którym mieszkasz – Polskę ...
