Ciecze jako układ oddziałujących cząsteczek

Lekcja służy wprowadzeniu nowego materiału, bądź może stanowić świetne powtórzenie przed egzaminem gimnazjalnym. W rozszerzonej wersji doświadczenia mogą być elementem prowadzonych przez uczniów projektów. Opracowanie: Beata Zimnicka, Dagmara Czerwińska-Wróbel.

KONSPEKT LEKCJI Z FIZYKI

AUTORKI: BEATA ZIMNICKA, DAGMARA CZERWIŃSKA-WRÓBEL

LEKCJA SŁUŻY WPROWADZENIU NOWEGO MATERIAŁU, BĄDŹ MOŻE
STANOWIĆ ŚWIETNE POWTÓRZENIE PRZED EGZAMINEM GIMNAZJALNYM.
W ROZSZERZONEJ WERSJI DOŚWIADCZENIA MOGĄ BYĆ ELEMENTEM
PROWADZONYCH PRZEZ UCZNIÓW PROJEKTÓW.

1. Tytuł lekcji

Ciecze jako układ oddziałujących cząsteczek.

2. Cele przeprowadzenia lekcji

Poznawcze/Powtórzeniowe:

- uczeń pozna (przypomni sobie) budowę makro- i mikroskopową cieczy,
- uczeń pozna (przypomni sobie) pojęcia:

- siły spójności,
- siły przylegania,
- siły napięcia powierzchniowego,
- powierzchnia swobodna cieczy,
- menisk,

- uczeń będzie potrafił wykorzystać poznane pojęcia do zagadnień fizycznych z życia

codziennego.

Kształcące:

- uczeń będzie umiał obserwować doświadczenia fizyczne,
- uczeń będzie umiał przewidzieć rezultaty doświadczenia,
- uczeń będzie umiał wyciągnąć fizyczne wnioski z obserwowanych doświadczeń,
- uczeń będzie umiał wykorzystać zdobytą wiedzę w innych dziedzinach nauki,

Wychowawcze:

- wzbudzić w uczniach szacunek do ludzi nauki,
- wykształcić umiejętność korzystania z literatury naukowej,
- wykształcić nawyk estetycznego prowadzenia notatek ,
- wykształcić umiejętność kultury dyskusji,

3. Przebieg lekcji wraz z jej poszczególnymi etapami i szczegółowym opisem
eksperymentów oraz ćwiczeń z uczniami.

I WSTĘP:
1. Sprawdzenie obecności
2. Sprawdzenie zadania domowego
3. Wprowadzenie:
Nauczyciel wraz z uczniami przypomina, że ciała fizyczne znajdują się w 3 stanach skupienia:
stałym, ciekłym i gazowym. Zostaje jeszcze wymieniona plazma jako 4 stanu skupienia, uznawany
przez niektórych fizyków. W bardzo zdolnych klasach wspomina się sztucznie otrzymywanych
stanach skupienia np. kondensaty

II LEKCJA WŁAŚCIWA:
1. Omówienie budowy makroskopowej cieczy:

uczniowie próbują odpowiedzieć na pytanie: co oznacza słowo „makroskopowa”,
nauczyciel wraz z uczniami kolejno charakteryzuje ciecze z punktu widzenia w/w budowy.

Doświadczenie 1: Obserwujemy ściśliwość cieczy. Trzy strzykawki napełniamy: wodą, powietrzem,
piaskiem. Próbujemy każdą z tych substancji „ścisnąć” przesuwając tłok.

2. Omówienie budowy mikroskopowej cieczy:

uczniowie próbują odpowiedzieć na pytanie: co oznacza słowo „mikroskopowa”,
nauczyciel wraz z uczniami kolejno charakteryzuje ciecze z punktu widzenia w/w budowy.

3. Ciecze jako układ oddziaływających cząsteczek:

uczniowie odpowiadają na pytanie: jaka wielkość jest miarą oddziaływania ciał na siebie
nauczyciel wraz z uczniami:
charakteryzują siły spójności, podają przykłady z życia codziennego, w których można
zauważyć istnienie sił spójności, obserwują istnienie sił spójności

•

Doświadczenie 2: Siły spójności. Uczniowie obserwują zachowanie się strumienia cieczy lejącej się
z odkręconego kranu z wodą. Porównują swoje obserwacje z strumieniem kropelek wody
wydobywających się z rozpylacza/atomizera/spryskiwacza – analizują jak wygląda zachowanie się
cieczy pod działaniem sił spójności i co by było gdyby ich nie było.

•

charakteryzują siły przylegania, podają przykłady z życia codziennego, w których można
zauważyć istnienie sił przylegania, obserwują istnienie sił przylegania

Doświadczenie 3: Siły przylegania. Uczniowie wraz z nauczycielem ...