Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Monika Wojciechowska
Publiczne Przedszkole Specjalne nr 21 w Szczecinie
Jak nauczyć dziecko samodzielności
w zakresie samoobsługi?
Każdy z nas chce by jego dziecko było dobrze wychowane, grzeczne i posłuszne. By potrafiło samodzielnie i estetycznie zjeść posiłek, elegancko się ubrać, skorzystać z toalety.
Dobre nawyki umiejętności zachowania się w ważnych sytuacjach życiowych należy wkomponować w dziecięcy umysł. Najpierw kształtujemy daną czynność, potem doprowadzamy do odruchowego zachowania, w każdej sytuacji życiowej, nie tylko w sztucznym środowisku. I tak jest też z samoobsługą. W wielu przypadkach uczenia dziecka samoobsługi korzystamy z techniki kojarzenia wstecznego. Znaczy to, że zaczynamy naukę od końca, od ostatniego etapu procesu, potem przedostatniego itd. aż do osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
Przedstawię tu kilka sfer życia dziecka i sposoby by nauczyć je wymaganych czynności.
I tak nauka jedzenia odbywać się powinna przy pomocy techniki kojarzenia wstecznego, czyli od końca. O. I. Lovaas proponuje następujące etapy osiągnięcia celu:
1. Podnieś łyżeczkę - dorosły pomaga chwycić łyżeczkę, niekiedy wkłada ją w rękę dziecka, podtrzymuje dłoń ze sztućcem i unosi w górę, pokazuje dziecku, że mu się udało uchwycić i utrzymać, często na tym etapie następuje wspomaganie ruchu przez dorosłego.
2. Nabierz jedzenie - wspólne nabieranie jedzenia na łyżkę, czynność ta jest bardzo trudna, należy wspomóc nadgarstek dziecka, by odpowiednio łyżka zanurzyła się w miseczce.
3. Jedz – naciśnięcie od dołu ręki dziecka (nadgarstek), lub prowadzenie za łokieć; dziecko spontanicznie otwiera usta, następuje wzmocnienie – jedzenie znajduje się w buzi; jeżeli dziecko jest głodne szybko zrozumie na czym polega cała czynność.
4. Wyjmij łyżeczkę – niekiedy trzeba przypomnieć o wyjęciu jej z ust.
W ten sposób zaczynamy naukę samodzielnego jedzenia. Gdy dziecko nabiera kompetencji w poszczególnych etapach dorosły wycofuje się. Przechodzi do instruowania słownego, którego potem też zaprzestaje, gdy czynność staje się coraz bardziej mechanicznie odtwarzana.
Złe nawyki kształtują się, gdy jedzenie jest mylone z zabawą. Uczmy dzieci przestrzegania pewnych ogólnych norm zachowania się przy stole. Najlepszym przykładem jest wzór osoby dorosłej, która spożywa posiłek z dzieckiem. Pamiętajmy też o nagrodach za dobre sprawowanie, samodzielne jedzenie, czy wreszcie za estetykę posiłku. Może nią być ulubiony deser dziecka, czy pochwala.
Kolejną ważną umiejętnością dziecka jest trening czystości. Jest to zajęcie pracochłonne. Do osiągnięcia celu potrzeba wiele czasu (ok. 6 godzin dziennie) i wielu par majtek (ok. 12). Ważne jest by dziecko miało na sobie wygodny strój – łatwe do zdjęcia spodenki. Należy też pamiętać o komforcie dziecka siedzenia na toalecie – zaopatrzmy się w podnóżek, nakładkę na sedes, ewentualnie nocnik. Zwykle dzieci ...
