Surdopedagogika

Iwona Kruk – nauczyciel informatyki

Kurs kwalifikacyjny: SURDOPEDAGOGIKA

Oddziaływania wychowawcze i rewalidacyjne w procesie dydaktycznym

w ramach nauczania

technologii informacyjnej i informatyki

Kielce 2008

1. Ogólna charakterystyka oddziaływań wychowawczych i rewalidacyjnych w procesie dydaktycznym.

Rewalidacja obejmuje akcję naprawczą dotyczącą jednostek ze wszelkim rodzajem upośledzeń i schorzeń z wyjątkiem jednostek niedostosowanych społecznie, u których wyższe czynności nerwowe nie uległy uszkodzeniu i których odchylenia od normy mają charakter przejściowy wynikający z niekorzystnego wpływu środowiska. Wynika z tego, że rewalidacja to przywracanie osób niepełnosprawnych do funkcjonowania w społeczeństwie. Natomiast proces rewalidacji to wszelkie działania (psychologiczne, pedagogiczne itp.) wobec osoby niepełnosprawnej rozciągnięte w czasie, czyli od urodzenia do niemalże końca życia. W procesie praktyki rewalidacyjnej surdopedagogika uwzględnia następujące metody i zasady:

profilaktyka: zapobieganie występowaniu i pogłębianiu się wady słuchu i jej skutków, szczególnie w zakresie zaburzeń osobowościowych,

kompensacja: zastępowanie uszkodzonego zmysłu słuchu prawidłowo funkcjonującymi zmysłami :

wzrok

dotyk – różnicowanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

węch

smak

korektura: poprawianie uszkodzonego słuchu na drodze technicznej (indywidualne aparaty słuchowe), medycznej (implanty ślimakowe, ingerencja chirurgiczna), rehabilitacyjnej (uwrażliwienie dziecka na dźwięki – wykonywanie ćwiczeń słuchowych już z małymi dziećmi, kojarzenie dźwięku z desygnatem, trening słuchowy, wychowanie słuchowe, patrzenie na usta),

usprawnianie: wzmocnienie całego organizmu osoby z uszkodzonym słuchem – w tym również sił fizycznych – jak również korygowanie, wzmacnianie rozwoju fizycznego (np. ćwiczenia oddechowe),

dynamizowanie: mobilizowanie dziecka do działania, pobudzanie do aktywności bez względu na wiek rozwojowy (pobudzanie do zabawy), psychiczne aktywizowanie jednostki, budzenie wiary we własne siły i możliwości.

Surdopedagogika określa również cele działań rewalidacyjnych, m.in.:

przywracanie sprawności uszkodzonego zmysłu słuchu przez umożliwienie korzystania z posiadanych resztek słuchowych drogą odpowiednich ćwiczeń bądź pobudzanie nerwu słuchowego i centralnego układu nerwowego poprzez zastosowanie wszczepu ślimakowego i rewalidację,

przywracanie sprawności psychicznej przez usprawnianie procesów poznawczych, zaburzonych wskutek ograniczenia percepcji bodźców słuchowych, w tym mowy dźwiękowej.

W pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych obowiązują pewne uniwersalne zasady:

- zasada sukcesu, uwzględniająca aktualne potrzeby i możliwości dziecka;

- zasada ścisłej integracji doświadczeń percepcyjnych, ruchowychi językowych w ćwiczeniu różnych funkcji praktycznych;

- zasada aktywnego, wielostronnego mobilizowania do wykonywania zadań przez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń;

- zasada doboru odpowiednich metod, technik i środków;

- zasada wyzwalania otwartości, bezpośredniości i spontaniczności w komunikowaniu się z najbliższym otoczeniem;

- zasada pełnej akceptacji i tolerancji zgodna z ideą tworzenia partnerskiego stosunku z dorosłymi;

- zasada przyjmowania różnych zakresów wolności i autonomii dająca możliwość wyboru i dobrowolności podjęcia oferty współpracy z opiekunem, instruktorem, wychowawcą;

- zasada stopniowego, ewolucyjnego i regularnego osiągania zamierzonych celów pracy oraz jej kontynuacji w perspektywie całej edukacji ...