Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Przyczyny występowania dysleksji
W europejskiej literaturze podaje się, że dzieci z dysleksją stanowią 10–15% uczniów, w tym 4% to przypadki bardzo nasilonych trudności, które można byłoby określić nazwą głębokiej dysleksji. Nieznane są do końca przyczyny dysleksji. Etiologia dysleksji od wielu lat stanowi okazję do konfrontacji poglądów i dyskusji. Istnieje kilka koncepcji określających pierwotne przyczyny trudności w czytaniu
i pisaniu:
Koncepcja genetyczna – według tej koncepcji dziedziczone są te zmiany
w centralnym układzie nerwowym, które są przyczyną zaburzeń funkcjonalnych
i podłożem trudności w czytaniu i pisaniu. Wadliwe geny są przekazywane
z pokolenia na pokolenie. B. Hallgren podczas przeprowadzonych badań zaobserwował, że zaburzenia pisania i czytania występują w dużej mierze u jednego
z rodziców, a więc są uwarunkowane genetycznie. Szacuje się, że dziedziczne uwarunkowanie specyficznych trudności w nauce czytania i pisania dotyczy 20% - 30% dyslektyków, według H. Scarborough może to dotyczyć aż 65% dzieci dyslektycznych. Obecnie wiadomo jest, że zmiany dotyczą genu 6, określanego jako DCDC2. Oprócz tego badane są geny 1, 2, 3 i 15. Ten ostatni był pierwszym kandydatem na "winnego dysleksji". Około roku 1950 przeprowadzonych zostało wiele badań w rodzinach obciążonych tym zaburzeniem i właśnie gen 15 DYXS1 miał wywoływać zmiany w rozwoju mózgu i postrzeganiu wzrokowym i słuchowym.
Inni badacze twierdzą, że dysleksja występuje pięciokrotnie częściej
u chłopców. Chromosom Y decyduje o płci męskiej, niektórzy zakładają, że dysleksja jest z nim sprzężona i dlatego jest przekazywana po linii męskiej
z pokolenia na pokolenie. Niektórzy wskazują jako przyczynę dysleksji nadprodukcję testosteronu w okresie płodowym. Są i tacy badacze, którzy przewagę chłopców w grupie dzieci dyslektycznych wyjaśniają mniejszą zdolnością osób płci męskiej do adaptacji i wyrównywania deficytów rozwojowych powstałych wskutek nieprawidłowego przebiegu okresu okołoporodowego.
Koncepcja psychodysleksji: pierwotna przyczyna trudności w czytaniu
i pisaniu tkwi w zaburzeniach sfery emocjonalnej, spowodowanych konfliktami
i urazami psychicznymi. Niektórzy badacze, między innymi P. Blanchard, M. E. Kripatrik, B. Hallgren - upatrują przyczyn dysleksji w zaburzeniach emocjonalnych. Według A. Le Gall świat dorosłych narzuca dzieciom swoje wymagania, natomiast dzieci uczuciowe i wrażliwe czasem w pewnych okolicznościach mogą te wymagania odrzucić. Więc czynnikami patogennymi w tej koncepcji byłyby urazy psychiczne
i stres.
Koncepcja organiczna – koncepcja ta doszukuje się przyczyn dysleksji
w mikrouszkodzeniach centralnego (ośrodkowego) układu nerwowego, nabytych
w różnych okresach rozwoju, a zwłaszcza w okresie płodowym, okołoporodowym lub w bardzo wczesnym dzieciństwie. W Polsce ta koncepcja jest najbardziej popularna dzięki zespołowi badaczy, który pracował pod kierunkiem H. Spionek, która uznawała za jedną z głównych przyczyn fragmentarycznych (parcjalnych) zaburzeń ...
