Gwintowanie ręczne - narzedzia

TEMAT: GWINTOWANIE RĘCZNE - NARZĘDZIA

Wiadomości ogólne

Nacinanie gwintu, czyli gwintowanie, polega na wykonaniu na powierzchni wałka lub otworu wgłębień wzdłuż linii śrubowej.

Powstawanie linii śrubowej na powierzchni walca. Jeżeli na walcu punkt A przesuwa się po tworzącej w kierunku A', a jednocześnie walec się obraca, to na powierzchni walca powstaje linia śrubowa. Zależnie od kierunku ruchu obrotowego walca może powstać linia śrubowa prawo- lub lewoskrętna. Odległość A — A', czyli odcinek drogi, jaką przebył punkt A w czasie jednego pełnego obrotu walca, nazywamy skokiem P linii śrubowej

W czasie nacinania gwintu ostrze narzędzia wykonuje w stosunku do obrabianej części ruch po linii śrubowej, tworząc rowek o odpowiednim zarysie gwintu. Gwint można nacinać na powierzchni walcowej zewnętrznej — otrzymując wtedy śrubę, lub na powierzchni walcowej wewnętrznej — otrzymując nakrętkę.

Rodzaje gwintów

Gwinty dzieli się wg ich zarysów i systemów. W zależności od zarysu gwintu w płaszczyźnie przechodzącej przez jego oś rozróżnia się gwinty: trójkątne, prostokątne i trapezowe (symetryczne i niesymetryczne). W zależności od systemów rozróżnia się gwinty metryczne, calowe (Whitwortha) i inne.

Do połączeń nieruchomych, czyli jako gwinty złączne, stosuje się wyłącznie gwinty trójkątne. Gwinty trapezowe i prostokątne, stosuje się w śrubach do przenoszenia ruchu, jak np. śruba pociągowa w obrabiarkach.

W gwincie rozróżnia się następujące elementy: grzbiet, bruzdę, powierzchnie nośne i kąt między nimi zawarty, czyli kąt rozwarcia a. W gwincie metrycznym α = 60°, a w gwincie calowym α = 55°. Zależnie od kierunku nacięcia gwintu rozróżnia się gwint prawy i lewy.

Oznaczanie gwintów

Gwinty metryczne wg PN-70/M-02113 są określane przez podanie symbolu gwintu — M, wartości średnicy zewnętrznej, np. M 20 — dla gwintów o skalach normalnych, a w przypadku gwintów drobnozwojowych podaje się jeszcze skok gwintu, np. M20X1,5, w dalszej części oznaczenia podaje się wartość szeregu tolerancji i symbol położenia pola tolerancji TD2 i TD1 — dla gwintów wewnętrznych (nakrętki) i odpowiednio Td2 Td1 — dla gwintów zewnętrznych (śruby). Za wartością liczbową szeregu tolerancji i symbolu, położenia pola tolerancji podaje się wartość długości skręcenia. Inne częściej spotykane gwinty oznacza się następująco: 3/4" — gwint calowy Whitwortha o średnicy 3/4", R 3" — gwint rurowy o średnicy 3", Tr 48X8— gwint trapezowy symetryczny o średnicy 48 mm i skoku 8 mm, S 48X8 — gwint trapezowy niesymetryczny o średnicy 48 mm i skoku 8 mm.

Narzędzia do gwintowania ręcznego

Do nacinania gwintów zewnętrznych (śrub) służą narzynki, a do wewnętrznych (nakrętek) — gwintowniki. Gwinty można nacinać również na tokarkach za pomocą specjalnych noży, na frezarkach za pomocą frezów ...