Obraz rodziny w twórczości plastycznej dzieci wieku przedszkolnym na podstawie wytworów plastycznych

Obraz rodziny w twórczości plastycznej dzieci wieku przedszkolnym na podstawie wytworów plastycznych.

Rodzina odgrywa ogromną rolę w życiu każdego człowieka. Ma ona również istotny wpływ na rozwój osobowości dziecka, jego myślenia i uczuć, kultury osobistej i światopoglądu, woli i charakteru. Rodzina stanowi pierwszą i podstawową grupę, w której dziecko rozwija się fizycznie i psychicznie. W rodzinie tworzą się określone normy, regulujące zachowanie jej członków oraz role i pozycje, wytwarzające wzajemne oczekiwania i wymagania.
Każda rodzina ma swoisty układ więzi wewnętrznych, które warunkują kształtowanie się równowagi psychicznej jej członków. Jego najistotniejszą cechą jest bliskość, serdeczność, spójność wewnętrzna, bezpośredniość i intymność. Rodzina, obok zadań na rzecz społeczeństwa, spełnia również zadania na rzecz swych członków, głównie dzięki zaspokajaniu ich różnego typu potrzeb: biologicznych, ekonomicznych, psychospołecznych i opiekuńczych. Równocześnie w rodzinie zaspokajane są potrzeby emocjonalne: miłości i przynależności, zrozumienia i wymiany uczuć, uznania i szacunku, poczucia bezpieczeństwa.
Niezaspokojenie którejś z podstawowych potrzeb dziecka znajduje wyraz w pojawieniu się początkowo zaburzeń w zachowaniu dziecka, a po jakimś czasie trwałych ujemnych rysów osobowości. Toteż niezmiernie istotną sprawą są odpowiednie postawy rodziców wobec swojego dziecka. Rodzice o właściwych postawach wychowawczych spontanicznie zaspokajają podstawowe potrzeby dziecka. Natomiast rodzice o niewłaściwych postawach nie są zdolni do pełnego ich zaspokojenia. Mogą też oni wypaczyć osobowość dziecka przez mniej lub bardziej sztywny system nakazów i zakazów, a tym samym wywołać niepokój, pierwsze uczucia urazy i wrogości.
Zdaniem J. Rembowskiego (1978) dziecko dokonuje w rysunku rodziny zapisu własnego w niej zachowania, utrwala swoje przeżycia, doświadczenia, potrzeby, postawy wobec najbliższych oraz swoje wyobrażenia. Ujawnia też identyfikację z najbliższymi osobami z rodziny oraz być może ucieczkę przed czymś nieprzyjemnym. Ponadto ocenia działalność swoją i innych osób w rodzinie i realizuje swoją postawę przywiązania, miłości do niektórych osób.
Analizy treści rysunku dokonywałam m.in. na podstawie następujących kryteriów M. Braun-Gałkowska (1985).
Wielkość rysowanych postaci - wyraźne powiększenie lub pomniejszenie rysowanych postaci uważana jest za wskaźnik znaczenia tej postaci dla dziecka.
• Wyraźnie powiększone są te osoby, które dominują w rodzinie, które są uważane przez dziecko za znaczące.

• Wyraźne zmniejszenie postaci może oznaczać jej dewaloryzację, chęć obniżenia jej wartości.

Pominięcie postaci - jest jednym z najistotniejszych wskaźników stosunku emocjonalnego dziecka do poszczególnych członków rodziny lub całej rodziny.
• Pomijane są postacie będące źródłem lęku lub odrzucane przez badanego.

• Pominięcie własnej postaci świadczy o zaburzeniu emocjonalnych więzi dziecka z rodziną, o nieakceptowaniu przez nie sytuacji istniejącej w rodzinie, o nieakceptowaniu siebie w swojej sytuacji (czasem opuszczenie dotyczy tylko części ciała).

Relacje ...