Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Teoretyczne aspekty diagnozowania rozwoju
i sprawności fizycznej
1.1. Diagnoza auksologiczna w wychowaniu fizycznym
Auksologia jest dyscypliną, która powstała na początku XX wieku. Jako pierwszy
sformułowania tego użył P. Godin w 1903 roku w swojej pracy pod tytułem Poszukiwania
antropometryczne nad wzrastaniem poszczególnych części ciała. Termin ten pojawił się także
w dziele Metoda auksologiczna, w pozycji tej Godin zdefiniował jedno z najważniejszych
pojęć w auksologii, mianowicie pojecie wieku biologicznego.
Diagnozowanie auksologiczne ma na celu przede wszystkim:
• wczesne działania interwencyjne,
• badanie dzieci z grup ryzyka zawodowego, środowiskowego, ekologicznego,
w badaniach przesiewowych (diagnoza wstępna)
• dokonywanie bilansu zdrowia (tzw. pogłębiona diagnoza auksologiczna),
• pełni ważną funkcje w medycznych działaniach interwencyjnych (auksologia
kliniczna).
Celem diagnostyki auksologicznej w ogólniejszym znaczeniu jest monitorowanie
rozwoju, który ma określić prawidłowości przebiegu procesów rozwojowych i ocenę
adaptacji
rozwijającego
się
ustroju
do
warunków
środowiska,
w którym żyje i funkcjonuje.
Znając przebieg procesów rozwojowych dzieci i młodzieży, a także prawa rządzące
i czynniki wpływające na te procesy, współczesna medycyna jest w stanie roztoczyć
racjonalną opiekę nad dziećmi i młodzieżą.
Aktualnie istnieje tendencja do łączenia auksologii z nową filozofia zdrowia
i problematyką edukacyjną. Podkreśla się potrzebę znajomości tej problematyki wśród
personelu medycznego, co jest zupełnie zrozumiałe; a także wśród pedagogów zajmujących
się wychowaniem zdrowotnym i wychowaniem fizycznym, w zakresie promocji zdrowia.
Wyniki badań diagnostycznych uznaje się za niezbędne nie tylko do oceny poziomu
i
rozwoju
stanu
i do prognozowania1.
zdrowia,
ale
dla
poradnictwa
sportowego,
zawodowego
W procesie dydaktyczno wychowawczym, nauczyciel wychowania fizycznego celowo
kieruje swoimi poczynaniami, które polegają na
racjonalnym doborze środków
i metod oraz na adekwatnym stosowaniu obciążeń do rozwoju psychofizycznego
wychowanków. Indukuje to konieczność stałego monitorowania rozwoju fizycznego oraz
sprawności fizycznej uczniów2.
Diagnoza stawiana przez nauczyciela wychowania fizycznego jest szczególną
odmianą
diagnozy
pedagogicznej. W wychowaniu
fizycznym
diagnoza
jest
wielopoziomowym procesem obejmującym sferę: medyczną, psychologiczną, socjologiczną,
prawną, obejmującą właściwą organizację procesu dydaktyczno – wychowawczego.
Diagnoza ta ma także dać wiedzę niezbędną do zorganizowania oddziaływań o charakterze
wyrównawczym, zgodnie z podstawą programową, w ramach zajęć szkolnych.
Ze względu na znaczne dysproporcje w rozwoju psychofizycznym uczniów stosować
należy diagnozę
rozszerzoną, która obejmuje
rozwój w aspekcie genetycznym
i środowiskowym.
Aby proces wychowania fizycznego był efektywny i prawidłowo zorganizowany,
diagnozujący powinien znać stan zdrowia uczniów, ich sprawność fizyczną, uzdolnienia
wrodzone,
środowisko
w
jakim
żyją,
rozwój
fizyczny,
budowę
i postawę ciała, a także stopień odżywienia. Efektem diagnozowania w wychowaniu
fizycznym jest informacja zwrotna dla nauczyciela o dysharmoniach rozwojowych.
Informacja ta ma z kolei inspirować do poszukiwania sposobów postępowania ...
