Resocjalizacyjne znaczenie uczestnictwa w kulturze

Adam Marcinkiewicz

Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu

Resocjalizacyjne znaczenie

uczestnictwa w kulturze

1. Definicja, cele i zasady resocjalizacji

Rezultatem każdej, a więc i niepożądanej socjalizacji, bardzo często jest

internalizowanie określonych oczekiwań społecznych, co zakłada wpojenie

odpowiednich wiadomości

i umiejętności oraz postaw. Więc procesy

resocjalizacji teoretycznie powinny by rozpatrywane od strony nabytych w

środowisku umiejętności i od strony zmian w sferze postaw manifestujących

się poprzez

takie

lub

inne ustosunkowania do danych oczekiwań

społecznych. Jeżeli takie postawy nie są przejawiane przez daną jednostkę

podejmuje się działania resocjalizujące.

Resocjalizacja, to proces przystosowywania jednostki w społeczeństwie

polegający na tym, iż poprzez odpowiednie zabiegi kształtuje się jej normy

społeczne i wartości, których nie miała ona możliwości przyswoić wcześniej w

trakcie

socjalizacji. Przedmiotem pedagogiki

resocjalizacyjnej

jest

oddziaływanie wycho-wawcze mające na celu wyeliminowanie negatywnego

ustosunkowania się osoby wychowywanej i ich osobowościowego podłoża,

które uniemożliwiają

realizację

celów wychowawczych. Pedagogika

resocjalizacyjna więc wpływa na kształtowanie się pewnych składników

osobowości, jakimi są postawy.1 Jest to więc wychowanie resocjalizujące,

które Czesław Czapów (1971) ujmuje jako przezwyciężenie negatywnego

ustosunkowania do zbioru norm wyznaczających

jednostce określone

obowiązki i uprawnienia. Ale przedmiotem pedagogiki resocjalizacyjnej jest

nie tylko postępowanie zmieniające postawy lecz także postępowanie pro-

1 Czapów Cz., Jedlewski St., Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 1971, str. 44.

filaktyczne, a więc zapobieganie kształtowaniu się negatywnych postaw.2

Tym sposobem pedagogika resocjalizacyjna staje się nie tylko dyscypliną

teoretyczną ale też dyscypliną praktyczną zajmującą się przede wszystkim

wychowaniem osób z zaburzeniami powstałymi w procesie socjalizacji.3

Pedagogika resocjalizacyjna ma za zadanie wychowywanie młodzieży,

które polega na trwałym oddziaływaniu na psychiczne procesy regulacji

czynności, aby dzięki temu wywołać zmianę określonych ustosunkowań

cechujących te czynności. Zmiana ta ma polegać na eliminowaniu reakcji

negatywnych na te naciski społeczne, które wyrażają interesy społeczne,

reprezentowane przez wychowawcę.4 Tak więc wychowanie resocjalizujące

ujmuje się jako inicjowanie, ukierunkowanie, podtrzymywanie i korygowanie

określonych procesów socjalizacji. Wprawnie poprowadzone tego rodzaju

wychowanie może wyeliminować i skorygować zarówno pewne niepożądane

społecznie nawyki i umiejętności, jak i pewne niepożądane postawy

społeczne. Każde wychowanie może więc być nie tylko wychowaniem

socjalizującym, ale także wychowaniem resocjalizującym.5 Moim zdaniem,

jest ono zawsze i jednym, i drugim, gdyż nigdy nie jest tak, aby wszystkie

procesy socjalizacji harmonizowały z realizowanymi celami wychowania. Ale

– jak zaznaczył A. Czapów (1971) - nie oznacza to jednak, iż wychowanie

resocjalizujące polega po prostu na eliminowaniu wszelkich zachowań się,

które wyróżniają się negatywnym ustosunkowaniem się do nacisków

społecznych. Nie ma wychowanków idealnych, a więc takich, którzy by

zawsze i ...