Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Dariusz Trybuła
„Problematyka czasu wolnego dzieci, młodzieży i nastolatków w szerokim kontekście pedagogicznym”
W artykule tym zaprezentuję istotę czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz aktywności pozalekcyjnej. Ponadto opiszę rolę jaką odgrywają rodzice, szkoła, nauczyciele i wychowawcy w zagospodarowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży. Wyjaśnię także istotę pojęcia „czas półwolny”.
Jak pisze Wioletta Barczak „nauka, praca i czas wolny – to pojęcia określające całe życie współczesnego człowieka. Problematyka dotycząca form spędzania czasu wolnego jest w ostatnim okresie przedmiotem wielu dyskusji. Zagadnienie to rozpatrywane jest przez specjalistów różnych dziedzin, m.in. pedagogów, socjologów, lekarzy, działaczy społecznych, polityków i wywołuje wiele emocji. Czas wolny jest bowiem jednym z najważniejszych elementów życia współczesnego człowieka”.
Istnieje wiele ujęć definicyjnych pojęcia czas wolny. Jadwiga Raczkowska pisze, że „wolnym najczęściej nazywany jest czas pozostający do swobodnej dyspozycji człowieka po wypełnieniu obowiązków zawodowych (w przypadku dzieci i młodzieży - obowiązków szkolnych) oraz niezbędnych czynności domowych i związanych z samoobsługą. Nie podlega on przymusowi zewnętrznemu; oznacza to, że ludzie mogą go wykorzystywać w dowolny sposób, robić to, na co mają ochotę. Pojęcie wolnego czasu związane jest nieodłącznie z pojęciami poczucia wolności i odprężenia. Na co dzień czas ten często podzielony jest na mniejsze odcinki, „rozbity” przez wykonywane czynności obowiązkowe. W większym wymiarze występuje zwykle w dni świąteczne i ustawowo wolne od nauki i pracy; najdłuższy jest w czasie ferii, wakacji, urlopów”.
Analizując pojęcie czasu wolnego warto także przytoczyć rozumienie czasu wolnego przez Jeffa Dumazediera, którym posłużyła się Lidia Lebioda, ponieważ definicja ta ukazuje istotę czasu wolnego. Socjolog francuski J. Dumazedier sformułował następującą definicję czasu wolnego: „czas wolny to czas przeznaczony na wszelkie zajęcia, jakim może się oddawać jednostka z własnej ochoty, bądź dla wypoczynku, bądź dla rozrywki, bądź dla rozwijania swych wiadomości lub dla bezinteresownego kształcenia się, dobrowolnego udziału w życiu społecznym poza obowiązkami zawodowymi, rodzinnymi i społecznymi”.
Natomiast czas wolny według Jadwigi Izdebskiej jest to „okres, który pozostaje dziecku po wypełnieniu obowiązków szkolnych, domowych, czynności organizacyjno -porządkowych związanych z zachowaniem zdrowia i higieny, czas, w którym może ono wykonywać czynności według swego upodobania, związanych z wypoczynkiem, rozrywką i zaspokojeniem potrzeb wynikających z własnych zainteresowań. Czas wolny dzieci obejmuje także okresy, w których wypełniają one dobrowolnie przyjęte obowiązki społeczne”. Czasem wolnym oprócz pedagogów zajmują się także socjologowie.
Z punktu widzenia socjologii, czas wolny „obejmuje wszystkie zajęcia, którym jednostka może się oddawać z własnej chęci dla odpoczynku, rozrywki, rozwoju swojej świadomości lub swojego dobrowolnego udziału w żuciu społecznym po uwolnieniu się z ...
