Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
zaneta64, 2014-03-02
czy nie powinno być "princess" zamiast "pricess" na str. 3?
Opracowanie: mgr Katarzyna Niechciał
ZJAWISKO POLITYCZNEJ POPRAWNOŚCI
I JEGO WPŁYW NA ZMIANY LINGWISTYCZNE
NA PRZYKŁADZIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO
STRESZCZENIE: Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie zjawiska ‘politycznej poprawności’ (political correctness), jego genezy i funkcji oraz wpływu, jaki zjawisko to wywiera na język a w szczególności na język angielski. Do napisania tego artykułu skłoniły mnie częściowo pytania uczniów np. o genezę formy grzecznościowej ‘Ms’, o różnicę między formą ‘policeman’ a ‘police officer’, o tłumaczenie słowa ‘Murzyn’ a częściowo osobiste zainteresowanie tematem.
Język, rozumiany jako narzędzie komunikowania miedzy ludźmi, jest zjawiskiem złożonym. Służy on bowiem nie tylko do lakonicznego przekazywania informacji lecz również do komunikowania emocji i uczuć, do przekonywania czy manipulowania innymi użytkownikami języka czy też do tworzenia więzi międzyludzkich o charakterze poza-językowym. W świetle powyższych stwierdzeń nie można uznać języka za ściśle neutralne narzędzie komunikacji, lecz za źródło subiektywnych i stronniczych opinii możliwych do wyrażenia za jego pomocą. Głównym skupiskiem owych nacechowanych poglądów jest słownictwo danego języka, a wyrazy często posiadają pozytywne bądź negatywne nacechowanie czyli ładunek emocjonalny, obrazujący panujące w danym społeczeństwie przekonania, poglądy i opinie.
Nie da się zaprzeczyć faktowi, iż język i środowisko w którym jest on używany czyli społeczeństwo są wzajemnie zależne. Na gruncie tej zależności oparte jest zjawisko politycznej poprawności, które można by zdefiniować jako społeczno-lingwistyczny trend służący osłabianiu czy też wymazywaniu negatywnej wymowy pewnych środków językowych, a mówiąc prościej słów, odnoszących się do osób uważanych przez ogół za poszkodowane przez los bądź do zjawisk społecznych opisujących takie osoby.
Polityczna poprawność ("political corectness") to jeden ze sztandarowych produktów kultury amerykańskiej. Jej źródeł należy szukać latach 60, kiedy to zaatakowano wszelkie przejawy dyskryminowania mniejszości etnicznych, religijnych, seksualnych, kobiet, ludzi upośledzonych fizycznie czy umysłowo, czy ludzi odbiegających od szeroko rozumianej ‘normy’ społecznej i niepasujących do powszechnie przyjętego schematu przeciętnego i niewyróżniającego się członka społeczeństwa. Odtąd Murzyni stali się "Afroamerykanami", inwalidzi "sprawnymi inaczej", transseksualiści przedstawicielami "trzeciej płci", a homoseksualiści wolą, gdy mówi się o nich "geje". Nowa obywatelska świadomość ostatecznie zerwała z dowcipami etnicznymi i drwinami z mniejszości seksualnych, które zaczęto postrzegać jako niskiego lotu. Powszechnie uznano nowy kanon wypowiadania się w sprawach "wrażliwych".
Zjawisko politycznej poprawności, bardzo silnie zakorzeniło się zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie normy społeczne wymagają szczególnej delikatności i uprzejmości, także, (a może zwłaszcza?) językowej. Doprowadziło to do szeregu modyfikacji językowych przede wszystkim w dziedzinie morfologii. W obszarze języka angielskiego zmiany te dotyczyły np.:
1. zastąpienia form odnoszących się lub sugerującymi męskich przedstawicieli społeczeństwa formami ogólnymi ...