Z wizytą w Czarnolesie

T: Z WIZYTĄ W CZARNOLESIE. JAN KOCHANOWSKI NA DOM W CZARNOLESIE.
2 godziny lekcyjne

Cel ogólny:
Zapoznanie uczniów z utworem J. Kochanowskiego „ Na dom w Czarnolesie”

Cele operacyjne:
uczeń potrafi:
- tworzyć spójne, poprawne pod względem językowym i stylistycznym wypowiedzi ustne
i pisemne;
- korzystać ze Słownika Historii Polski
- dopasować terminy do przedstawionych symboli
- zlokalizować miejscowość na mapie
- określić pochodzenie słowa Czarnolas
- odczytywać przenośne znaczenia w różnych tekstach kultury
uczeń zna:
- zna opis domu J. Kochanowskiego
- elementy stroju szaleckiego
- wartości cenione przez poetę oraz te, które nie maja dla niego żadnego znaczenia
uczeń rozumie:
- etymologię słowa: Czarnolas
- pojęcie apostrofy
- dosłowne i przenośne znaczenie słów: „ gniazdo ojczyste”, „marmurowe pałace”

Metody:

Praca z tekstem, burza mózgów, praca w grupach, praca z materiałem źródłowym, infograficznym, mapą,

Środki dydaktyczne:

Mapa Polski w XV w., fragment tekstu H. Stróżowska, M. Bielski ” Szlakiem Jana
z Czarnolasu”, Encyklopedyczny Słownik Historii Polski, film pt. „ Dwory szlacheckie z XVI – XVII w.”, krzyżówka, Geograficzny Atlas Polski,

Formy pracy:

Indywidualna i zbiorowa

Tok lekcji:

1. Cześć organizacyjna.
Sprawdzenie obecności.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel informuje o zagadnieniach omawianych na dzisiejszej lekcji.
Uczeń przedstawia w formie prezentacji multimedialnej biografię Jana Kochanowskiego. Nauczyciel zwraca uwagę na najważniejsze wydarzenia, a uczniowie zapisują do zeszytu krótką notatkę o życiu i twórczości poety.

W dalszej części nauczyciel odczytuje fraszkę pt.” Na dom w Czarnolesiu”.
Uczniowie tłumaczą wszystkie niezrozumiałe słowa, a następnie odpowiadają na pytania nauczyciela:
-Kto jest adresatem utworu?
- Proszę zaznaczyć w tekście bezpośrednie zwroty podmiotu lirycznego do adresata, czyli apostrofy?
-Jakie wartości ceni w swoim życiu podmiot liryczny?
Uczniowie tworzą w zeszycie tabelkę składającą się z dwóch części. W pierwszej kolumnie wpisują wartości cenione przez podmiot liryczny.
-Jakie wartości nie mają dla podmiotu żadnego znaczenia?
Uczniowie zapisują je w drugiej kolumnie tabelki.
Wspólnie ustalają rodzaje wartości aprobowane przez podmiot liryczny i te, którymi gardzi.

Uczniowie pod kontrolą nauczyciela zastanawiają się, komu powierza swoje życie podmiot liryczny.
Następnie tłumaczą dosłowne i przenośne znaczenie słów: „ gniazdo ojczyste „ oraz
„ marmurowe pałace”. Wspólnie uzupełniają ćwiczenie, które polega na przyporządkowaniu metaforycznych określeń do słów: stół, lampa i okno.

Drugą godzinę lekcyjną nauczyciel zaczyna od poinformowania uczniów, iż nadal pozostajemy przy tematyce życia i twórczości Jana Kochanowskiego.

1.Rekapitulacja wtórna
Nauczyciel zadaje pytania:
-Jaką rolę odgrywał Czarnolas w życiu J. Kochanowskiego?
N: Około 1570r. poeta porzucił życie dworskie i przeniósł się do otrzymanego w spadku Czarnolas.
To właśnie tu Kochanowski osiadł na stałe po dłuższym pobycie na dworze królewskim. Od tej pory pragnął ...