Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE
podstawy dla licealistów
Opracował: mgr Jarosław Kot
| | |strona |
|1. |Znaczenie związków kompleksowych................................. |......2 |
|2. |Budowa związków kompleksowych.................................... |......3 |
|3. |Liczba koordynacyjna.......................................................... |......4 |
|4. |Przestrzenna budowa kompleksów....................................... |......4 |
|5. |Nazwy kompleksów............................................................. |......5 |
|6. |Wzory kompleksów.............................................................. |......5 |
|7. |Tworzenie kompleksów........................................................ |......7 |
|8. |Kompleksy wielordzeniowe................................................. |......7 |
|9. |Kompleksy chelatowe.......................................................... |......8 |
|10. |Roztwory kompleksów......................................................... |......8 |
|11. |Trwałość kompleksów.......................................................... |......9 |
|12. |Doświadczenia...................................................................... |....10 |
|13. |Zadania................................................................................. |....12 |
|14. |Literatura.............................................................................. |....13 |
1. Znaczenie związków kompleksowych.
„Związki koordynacyjne mają ogromne i stale wzrastające znaczenie w wielu dziedzinach technologii i techniki. Znajdują zastosowanie w analizie chemicznej, w procesach wymiany jonowej, w przemyśle syntezy chemii nieorganicznej i organicznej. Wykorzystanie różnego rodzaju atomów centralnych (praktycznie cała tablica Mendelejewa ze szczególnym uwzględnieniem metali d-elektronowych) i różnorodnych ligandów (w tym ogromna liczba ligandów organicznych) umożliwia otrzymywanie wręcz nieograniczonej liczby związków kompleksowych o różnorodnych i specyficznych właściwościach.
Związki koordynacyjne odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu organizmów żywych, jak np. barwniki oddechowe (np. hemoglobina, mioglobina) jako układy przenoszące elektrony (cytochromy), układy biorące udział w fotosyntezie (chlorofil), jako metalo-enzymy pośredniczące w metabolizmie białek (kompleksy metali z peptydami i kwasami nukleinowymi).”
dr Maria A. Kanas, Uniwersytet Jagielloński
„Okazuje się jednak, że związków kompleksowych jest o wiele więcej niż pozostałych związków nieorganicznych. Duża liczba kompleksów wynika stąd, że liczne metale mogą tworzyć wiązania koordynacyjne, a różnych ligandów też jest wiele. (...)
Wśród kompleksów znajdują się związki o niezwykłych właściwościach chemicznych i biologicznych i o różnych zastosowaniach. Dlatego chemia związków kompleksowych jest najszybciej rozwijającym się działem chemii. Przyroda też znalazła zastosowania dla tych związków. Kompleksem, na który najczęściej patrzymy jest chlorofil, zielony barwnik liści. Cząsteczka chlorofilu zawiera kation Mg(II), połączony wiązaniami koordynacyjnymi z czterema atomami azotu, które należą do bardzo dużej cząsteczki organicznej.”
prof. dr hab. Przemysław Mastalerz
W programie szkolnym związki kompleksowe pojawiają się przy okazji realizacji różnych zagadnień. Na przykład:
1. Amfoteryczne właściwości wodorotlenków i tlenków niektórych metali, np.:
Al(OH)3 + KOH ( K[Al(OH)4] tetrahydroksoglinian(III) potasu
K[Al(OH)4] ( K+ + [Al(OH)4]( anion tetrahydroksoglinioanowy(III)
K[Al(OH)4] [pic] K[Al(O)2] + 2 H2O dioksoglinian(III) potasu
(tradycyjnie: metaglinian potasu KAlO2)
K[Al(O)2] ( K+ + [Al(O)2]( anion dioksoglinianowy(III)
2. Odczynnik Tollensa – amoniakalny roztwór wodorotlenku srebra:
AgOH + 2 NH3 ( [Ag(NH3)2]OH wodorotlenek diaminasrebra(I)
[Ag(NH3)2]OH ( [Ag(NH3)2]+ + OH( kation diaminasrebra(I)
3. Procesy fotograficzne – utrwalanie materiałów światłoczułych:
AgBr (klisza) + 2 Na2S2O3 (utrwalacz) ( Na3[Ag(S2O3)2] + NaBr
ditiosiarczanosrebrzan(I ...
