Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Czynniki determinujące rozwój mowy i słownictwa dzieci w kontekście uszkodzenia słuchu.
Wśród podstawowych czynności stanowiących codzienne i powszechne formy aktywności każdego człowieka znajduje się niewątpliwie mowa, czytanie, pisanie, słuchanie tego, co mówią inni. Umiejętności te, ściśle wiążą się ze sobą, wchodząc w skład procesu porozumiewania się. Dzięki nim możliwe jest przekazanie różnego rodzaju poleceń, instrukcji czy tez informacji o otaczającym na świecie. Zaspokojenie potrzeby porozumiewania się jest wiec bardzo ważnym warunkiem zdrowia psychicznego każdej jednostki (Z.Sękowska, 1998, s. 170,174).
Zdaniem E.Stecko pełny rozwój oznacza przede wszystkim „zagwarantowanie wartości najważniejszych, jakie daje prawidłowe funkcjonowanie intelektualne, a więc z pełnią kontaktu emocjonalnego werbalnegoz otoczeniem”(E.Stecko,1994, s. 13).
Mowa jest pewnym zespołem czynności realizowanych za pomocą języka. Człowiek przyswaja sobie zdolność mówienia w wyniku zetknięć z innymi osobami mówiącymi, czyli nabywa te umiejętności dzięki kontaktom z otoczeniem, w którym żyje (Z.Sękowska,op.cit.,s.175).
Wielu autorów z dziedziny psychologii stwierdza, iż rozwój każdego dziecka uzależniony jest od 4 zasadniczych czynników. Są to:
zadatki organiczne, czyli wrodzone wyposażenie anatomiczno – fizjologiczne,
własna aktywność i działalność jednostki,
środowisko,
wychowanie i nauczanie (M.Żebrowska,1979, M.Przetacznik-Gierowska,G.Makiełło-Jarża,1992).
Już od momentu zapłodnienia komórki jajowej organizm rozwija się w jakimś typowym dla siebie środowisku. Od czynników genetycznych uzależniony jest rozwój indywidualny dziecka, zaś wczesne doświadczenia nabyte w okresie życia wewnątrzmacicznego mają wpływ na cechy wrodzone. Można tu wziąć pod uwagę budowę i funkcjonowanie analizatorów, oraz typ układu nerwowego, co ma szczególna rolę dla dalszego rozwoju dziecka, w tym także rozwoju mowy i słownictwa (tamże, s.51,154).
Kolejny czynnik, czyli własna aktywność oznacza świadomą działalność, w której dziecko jest aktywnym podmiotem biorącym udział we wszystkich dotyczących go procesach.
Podejmowane konkretne czynności i działania podlegają ciągłemu kształtowaniu i doskonaleniu wraz z wiekiem (M.Przetaczni-Gierowska,G.Makiełło-Jarża,1992,s.56-57). A temu również towarzyszy wzbogacanie słownictwa dziecka, które dokonuje się stopniowo. Im wyższy jest poziom aktywności własnej, tym więcej bodźców, coraz bardziej różnorodnych z wiekiem jest odbieranych przez dziecko.
Pierwotną aktywnością pociągającą za sobą rozwój mowy jest głużenie występujące u wszystkich dzieci już w drugiej połowie pierwszego roku życia. Dziecko wydaje dźwięk na zasadzie samonaśladownictwa, czyli podejmuje bardzo prostą aktywność.
Następnie pojawia się gaworzenie, kiedy to dziecko wydaje dźwięki podobne do samogłosek i spółgłosek, naśladując przy tym intonację dorosłych. Tak też, w miarę rozwoju poznawczego, spostrzegania najbliższego otoczenia następuje rozwój mowy. Dziecko staje się coraz bardziej ciekawsze świata.
Pod koniec 1 ...
