Czas na czasownik

•

•

Temat: Czas na czasownik.

Zajęcia przewidziane dla uczniów klasy 1 gimnazjum, jako powtórzenie
najważniejszych informacji o czasowniku. Czas trwania: jedna godzina
lekcyjna.
Cele:
* powtórzenie i usystematyzowanie wiadomości o czasowniku;
uczeń zna pytania, na które odpowiada czasownik;
• wie przez co odmienia się czasownik;
potrafi określić formę gramatyczną podanego czasownika (podać
osobę, liczbę, czas, tryb i aspekt);
• wie czym jest bezokolicznik i potrafi podać formę bezokolicznika dla
wybranego czasownika;
odnajduje czasownik w zdaniu i potrafi określić jego funkcję.
Formy pracy:
* indywidualna;
* zbiorowa.
Tok lekcji:
* Proszę, żeby uczniowie zapisali temat lekcji: „Czas na czasownik”.

•

* Następnie przeprowadzam "burzę mózgów". Na tablicy zapisujemy
wszelkie informacje związane z czasownikiem (w szkole podstawowej już
przecież wprowadzono taką część mowy).
Przypominamy zatem
zapominalskim: pytania, na które odpowiada, rolę w zdaniu, nazwę formy
bezosobowej, czasy, osoby i liczby.

* Na jednej ze ścian korytarza przyklejono czasowniki rozpoczynające się
od kolejnych liter alfabetu. Kolejnym zadaniem uczniów jest wylosowanie
z puli jednej litery i odszukanie na korytarzu wszystkich czasowników
zaczynających się na nią (po trzy wyrazy do zlokalizowania). Po
odnalezieniu czasowników należy wpisać je do tabeli (załącznik nr 1), a
następnie określić formę (liczbę, osobę, czas i rodzaj) oraz podać
bezokolicznik.

* Kiedy uczniowie wypełnią już tabelę, proszę aby ułożyli po jednym
zdaniu z każdym ze znalezionych czasowników. Przy okazji upewniamy
się, co do roli czasownika w zdaniu.

* Ponieważ przeznaczone dla uczniów "znaleziska" wyrażone były
różnymi trybami, sprawdzając zauważamy to. Przypominamy, czym są
tryby czasownika (zapisujemy na tablicy ich nazwy, podajemy inne niż
podane przykłady). Uczestnicy ćwiczenia określają tryby wyrazów
umieszczonych w swojej tabeli.

* W odniesieniu do trybu rozkazującego (który według mnie jest dla
uczniów najtrudniejszy), słuchamy piosenki "Moja i twoja nadzieja"
(załącznik nr 2). Podczas pierwszej prezentacji utworu uczniowie mają
wsłuchać się w słowa i spróbować zapamiętać wyłącznie czasowniki w
trybie rozkazującym. Podczas drugiego słuchania każdy otrzymuje
wydrukowany test, na którym podkreśla zapamiętane wyrazy. Sprawdza,
czy dobrze zapamiętał i wszystko zaznaczył. Omawiamy wyniki
ćwiczenia.

Załącznik nr 1
Czasownik

* W ramach pracy domowej uczniowie określają formy wszystkich
występujących w tekście czasowników.

Forma bezokolicznika

Osoba

Liczba

Czas

Aspekt

Załącznik nr 2
Kasia Nosowska „Moja i twoja nadzieja”
Spróbuj powiedzieć to
nim uwierzysz że
nie warto mówić kocham
Spróbuj uczynić gest
nim uwierzysz, że
nic nie warto robić
Nic, naprawdę nic nie pomoże
jeśli Ty nie pomożesz dziś miłości
Nic, naprawdę nic nie pomoże
jeśli Ty nie pomożesz dziś miłości
Musisz odnaleźć nadzieję
i nie ważne, że nazwą Ciebie głupcem
Musisz pozwolić, by sny
sprawiły ...