Konkurs Wiedzy o sławnych Pałuczanach i pałuckiej gwarze

Autor : Bernadeta Jóźwiak -Szulc

Zadanie 1. Przeczytaj tekst i uzupełnij lukę w poszczególnych zdaniach imieniem i nazwiskiem osoby związanej
z regionem pałuckim.

a) ………………………… – to chemik, lekarz, biolog, pionier wychowania fizycznego w Polsce, napisał podręcznik
pt. „Początki chemii”.

b) Utalentowany poeta uhonorowany przez papieża Pawła II laurem poetyckim, najwyższym ówczesnym wyróżnieniem to ………………………………… .

c) Ostatni wągrowiecki cysters, założyciel Domu Sierot w tym mieście to ……………………………………..

d) Wybitny astronom pochodzący z Próchnowa to ………………………………………

e) Autorka wielu powieści związanych z Pałukami to …………………………………..

f) Jan Śniadecki był …………………………. , ……………………………, filozofem i reformatorem oświaty. Zasłużony
dla uniwersytetów w Krakowie i Wilnie. Uważał, że patriotą jest nie tylko ten, kto walczy szablą, ale i oświeca rozumem.

g) Coroczny festiwal muzyki klasycznej, organizowany w Wągrowcu nosi imię ……………..…………………………………

h) Wybitny polski uczony, niedoceniony w ojczyźnie. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił rok 2013, rokiem

…………………………………………………………

Zadanie 2. Odgadnij na podstawie ilustracji o jaką postać chodzi . Zapisz w tabeli jej imię i nazwisko oraz zaznacz
na mapie miejscowość, z którą jest związana.
1) 2)

[pic] [pic]

3) [pic] 4) [pic]
|Imię i nazwisko postaci |Miejscowość |
| | |
| | |
|1. ......................................................... |1. ………………………………….. |
| | |
|2. …………………………………… |2. ………………………………….. |
| | |
|3. …………………………………… |3. ………………………………….. |
| | |
|4. .…………………………………… |4. ………………………………….. |

[pic]
Zadanie 3. Rozwiąż zagadkę dotyczącą postaci związanej z Pałukami.
(Przedstawiciel grupy losuje zestaw z zagadką).

Zestaw I Nie był mężem cioci, choć takie nazwisko nosił ,
Polacy go podziwiają , bo dzięki niemu Biblię przeczytają.

……………………………………………..

Zestaw II Jego wynalazek wykorzystywany jest we wszystkich urządzeniach elektronicznych

…………………………………………………..

Zestaw III Łaciną pisał swe utwory. Kto to taki, chyba wiecie? Jego pomnik w Januszkowie znajdziecie.

……………………………………………………….

Zestaw IV Baśnie kochała, dlatego „Złotą studzienkę napisała”.

…………………………………………………………

Zestaw V Razem z bratem Jędrzejem zbudował jeden z pierwszych na ziemiach polskich balonów.

…………………………………………………………

Zadanie 4. Przetłumacz i zapisz w języku literackim poniższą zwrotkę wiersza w gwarze pałuckiej,
a następnie wypisz 5 wyrazów, które w tekście zapisane zostały pogrubioną czcionką i wyjaśnij ich znaczenie.
(Przedstawiciel drużyny losuje zestaw z fragm. wierszy: „Poznańsko pyra” lub „Dziecioki- Pałuczoki”)

Zestaw I Łokraso żarcia! Skarbie z radliny!
Fifno dziewuszko w kiecce z łupiny!
Królowo wszelkich fruktów w spiżarni !
Jaśniutko ciymnych sklepów latarnio!
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………........................................
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………

Zestaw II Hej ablegry, rojbry, grzdyle!
Hej wylyngi, co wos tyle,
Widze na Plantach, na Łosadzie na Łaziynkach.
Bymbny, szczuny i dziecioki!
Z myślom ło wos wiersz tyn kryśli moja rynka.

……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………........................................
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………

Zestaw III Tak jak wy żym dokazywał
Lotoł , psocił i wydziwioł ,
Choć żym ni mioł tegó co wy tero mota!
Słonko świyci wom jaśniejsze,
Życie mota radośniejsze…
Ino czymu po pałucku nie godota?!

Konkurs Wiedzy o sławnych Pałuczanach i pałuckiej gwarze

Podgląd treści