Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Sylwia Gwardys-Szczęsna
Zajęcia terenowe w najbliższym otoczeniu szkoły
Zajęcia terenowe stanowią istotną formę nauczania przyrody, biologii i ochrony środowiska
umożliwiającą w pełni realizację celów kształcenia (w zakresie wiadomości i umiejętności)
oraz celów wychowawczych (w zakresie postaw i przekonań). Pozwalają na realizację celów
kształcenia określonych w obowiązującej zarówno przed reformą, jak i po reformie
podstawie programowej nauczania przyrody.
W podstawie programowej nauczania przyrody przed reformą uwzględniono następujące
cele kształcenia:
-
„Uczeń przewiduje przebieg niektórych zjawisk i procesów przyrodniczych (…)
przeprowadza obserwacje i doświadczenia według instrukcji;
- Uczeń zachowuje się w środowisku zgodnie z obowiązującymi zasadami; działa na rzecz
ochrony przyrody (…)”1.
Dodatkowo, w podstawie programowej w części - Zalecenia i warunki do realizacji podano:
-
„Głównymi obszarami aktywności ucznia w ramach przedmiotu powinny być:
obserwowanie i mierzenie;
- Szkoła powinna zapewnić warunki do bezpiecznego prowadzenia zajęć badawczych
i terenowych, obserwacji i doświadczeń”2.
W nowej podstawie programowej adekwatnie podkreślono ważność zajęć terenowych.
W celach kształcenia bowiem uwzględniono:
- „Prowadzenie obserwacji i pomiarów w terenie (…)
- Wykonywanie obserwacji i doświadczeń zgodnie z instrukcją (słowną, tekstową
i graficzną), właściwe
ich dokumentowanie
i prezentowanie wyników”3. Ponadto,
w warunkach
i sposobie realizacji podkreślono,
iż „nauczyciel przyrody powinien
w programie nauczania zaplanować zajęcia terenowe, a także uwzględnić czas na obserwacje
i doświadczenia”4.
W związku z powyższym, nauczyciel zobowiązany jest do uwzględnienia w rozkładzie
materiału zajęć terenowych. Zajęcia takie mogą być realizowane nie tylko podczas wyjazdów
1 Rozporządzenie MEN z dnia 30 maja 2014 zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej …,
DZ.U. poz. 803.
2 Ibidem
3 Rozporządzenie MEN z dnia 14 maja 2017 r w sprawie podstawy programowej ….., DZ. U. poz. 356.
4 Ibidem
do Ośrodków Edukacji Przyrodniczej, ale również w najbliższym otoczeniu szkoły, np.
w ogrodzie szkolnym czy parku, skwerze przyszkolnym. Warto wtedy wykorzystywać proste
klucze do
rozpoznawania
roślin,
samodzielnie przygotowane przez nauczyciela,
uwzględniające tylko gatunki występujące w otoczeniu szkoły.
Poniżej przedstawiam autorski konspekt zajęć
terenowych (dla klasy 4 szkoły
podstawowej) oraz klucz do rozpoznawania roślin cebulowych, który został opracowany
przeze mnie w ramach pracy dyplomowej realizowanej na studiach Podyplomowych Przyroda
na Uniwersytecie Szczecińskim5.
Temat: Poznajemy rośliny cebulowe kwitnące wiosną w ogrodzie szkolnym
Cel: Poznanie budowy roślin cebulowych
Zakres treści:
1. Rośliny cebulowe kwitnące wiosną w ogrodzie szkolnym – rozpoznawanie roślin na
podstawie cech morfologicznych
2. Przystosowania przebiśniegów do przetrwania trudnych warunków /zmienność
pogody/
Cele lekcji:
Wiadomości:
-poznanie budowy morfologicznej roślin cebulowych
-poznanie przystosowań przebiśniegów do życia w klimacie o zmiennych porach
roku (zima)
-znajomość najpospolitszych roślin cebulowych kwitnących w ogrodzie
(żonkile ...
