Dzieje Janka Muzykanta

mgr Małgorzata Chmielowiec
nauczyciel języka polskiego

Scenariusz zajęć

Temat lekcji: Dzieje Janka Muzykanta. Słownictwo dotyczące XIX wiecznej wsi.

Cele lekcji:
Po lekcji uczeń:
• Potrafi opowiadać losy bohatera.
• Tworzyć związki frazeologiczne i rozumie ich znaczenie.
• Zna i rozumie słownictwo dotyczące XIXw.

Metody pracy:
• Met. Programowa – praca z tekstem.
• Met. Aktywizująca – dyskusja, burza mózgów.

Środki dydaktyczne:
• Tekst lektury „Janko Muzykant”, „Słownik frazeologiczny”.

Przebieg zajęć:
1. Zapis tematu. Przygotowanie do zajęć.
2. Uczniowie odtwarzają losy bohatera. Kolejne etapy życia zapisywane są w postaci punktów na tablicy.
1. Narodziny.
2. Życie w rodzinnej wsi.
a. bieda,
b. zajęcie Janka,
c. zainteresowania chłopca.
3. Janek we dworze.
4. Sąd nad dzieckiem.
5. Śmierć chłopca.
3. Następnie dzieci odczytują przygotowane na lekcję słownictwo dotyczące wsi XIX wiecznej. Pod kierunkiem nauczyciela dzieci wyjaśniają znaczenie trudniejszych słów. Zapis na tablicy wybranych słów:
Komornica – kobieta wiejska nie mająca własnej chaty ani ziemi, mieszkająca u obcych.
Dobrodziej – tytuł grzecznościowy.
Korbowy – niższy urzędnik dworski, pilnujący wykonania robót polowych.
Parobek – robotnik zatrudniony w gospodarstwie bogatego chłopa.
Czworak – budynek o 4 mieszkaniach, przeznaczony dla stałej służby forlwarcznej.
4. Następnie nauczyciel prowadzi z dziećmi dyskusję dotyczącą warunków życia we wsi XIX wiecznej. Podawane przez dzieci propozycje zapisywane są na tablicy np. bieda, nędza, nierówność między ludźmi, ciemnota, zabobon (przesąd).
5. Ostatnim etapem lekcji jest ćwiczenie słownikowe. Na początku nauczyciel podaje dzieciom definicję związków frazeologicznych; zapis do zeszytów:
Związki frazeologiczne – połączenia co najmniej 2 wyrazów, które dają zupełnie nowe znaczenie.
Następnie dzieci podają własne propozycje związków frazeologicznych z wyrazem „bieda”. Ponadto uczniowie korzystają ze „Słownika frazeologicznego”. Każdy z podanych związków dzieci starają się wyjaśnić, w razie potrzeby pomaga nauczyciel zapis na tablicy.

BIEDA

Bieda aż piszczy Stara bieda

Napytać sobie biedy

Klepać biedę Spotkała kogoś bieda

6. Zapis pracy domowej:
Wypisz z lektury wyrazy lub związki wyrazowe zastępujące słowa: bieda, biedny