Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
POZIOM ROZWOJU MOWY U MŁODZIEŻY Z USZKODZONYM SŁUCHEM
Autor: Agnieszka Kędzierska SP 25 Bydgoszcz
Badaniom poddano młodzież z uszkodzonym słuchem po ukończeniu szkoły średniej. Analizowano umiejętności komunikacyjne tejże młodzieży. Szczegółowej analizie wyników uzyskanych po przeprowadzeniu prób językowych poddano: treść wypowiedzi, język, opowiadanie oraz zestawienie informacji werbalnej i niewerbalnej.
W wyniku badań otrzymano zróżnicowane wyniki dotyczące umiejętności nazywania cech różnych i cech wspólnych (np. pojęcia „bryczka – sanie”, „jezioro – rzeka”). Chociaż w różnych zestawach pojęć badane osoby wykazywały różny poziom umiejętności określania to końcowy rezultat jest zbliżony. Dość dobre radzenie sobie z tą próbą językową wskazuje na to, iż obie osoby były na początku swojej edukacji w klasach z dziećmi słyszącymi. Wychowane były także w słyszących rodzinach.
W zadaniu jakim było wskazanie relacji między parami pojęć o wyższym stopniu konkretności (grządka – ogród, chłód – mróz, morze – ocean) analiza wyników wykazała, że podawane były nazwy obu wyrazów lub wspólny odnośnik, który łączy je ze sobą. Zakres słownictwa i rozumienie kategorii pojęć o wyższym stopniu konkretności jest u młodzieży z uszkodzonym słuchem bardzo ubogi.
Badane było także rozumienie znaczeń w płaszczyźnie metaforycznej. Zadaniem osoby badanej było zinterpretowanie znaczeń wyrażonych metaforycznie (przenośnie: Nowa miotła dobrze zamiata, Wyszło szydło z worka, Spiesz się powoli). Podczas tej próby wyniki wskazały iż osoby niesłyszące jako interpretację przysłów podają w większości wyjaśnienia dosłowne ich znaczenia. Rozumieją oni przysłowia dosłownie, zupełnie nie wychwytując ich płaszczyzny metaforycznej.
Podczas odtwarzania z pamięci samodzielnie przeczytanego tekstu opowiadania obie osoby uczyniły to poprawnie. Nie używały bogatych środków językowych. Budowały w większości zdania proste (tylko nieliczne – u jednej osoby – były zbudowane podrzędnie). Ujmowane były poprawnie relacje przyczynowo - skutkowe. Używane spójniki to „i” oraz „że”. Nie został opuszczony żaden wątek.
Kolejnym zadaniem było dobranie jednego z czterech obrazków (przedstawiających wyraz twarzy) człowieka do wypowiedzi i opisanie uczuć tego człowieka. Uczucie przedstawione było jako określony układ mimiki twarzy mężczyzny z obrazka. Wyniki zebrane w tej próbie wskazują na lepsze dopasowanie uczuć bardziej wyraźnych i jednoznacznych odpowiednim wypowiedziom, niż uczuć pośrednich. Wynika to z ubogiego słownika pojęciowego osób z wadą słuchu oraz ich trudności w zestawieniu ze sobą form wyrażonych słownie oraz obrazkowo.
Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że osoby ze zbliżonym ubytkiem słuchu wykazują porównywalne umiejętności językowe. Poza niedosłuchem istotny wpływ na odbieranie mowy i rozumienie poleceń mają także inne wady współwystępujące z wadą słuchu. Późna diagnoza oraz późno w związku z tym podjęta rehabilitacja (mowy i słuchu – w tym używanie protezy słuchowej) i późne zaaparatowanie mają istotny wpływ ...
