Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Dorota Stypułkowska
Studia podyplomowe Log 16
Rola motoryki małej w rozwoju dziecka – okres przedszkolny
W okresie przedszkolnym, czyli w wieku od trzech do sześciu lat, dziecko wiele się uczy. Gdy rozpoczyna naukę w przedszkolu, potrafi już zdejmować ubranka, próbuje też samodzielnie się ubierać. Rysuje uproszczoną postać ludzką, próbuje odwzorowywać trójkąt, kwadrat, przecinające się linie. Dziecko cztero-, pięcioletnie potrafi posługiwać się nożyczkami. Młodsze tnie po linii prostej, starsze radzi sobie z falistą i łamaną. W tym okresie zaczyna się nauka pisania: czterolatki zaczynają kreślić znaki literopodobne, pięciolatki podejmują próby odwzorowania liter drukowanych. Rysunek postaci jest coraz bogatszy w szczegóły. Tuż przed pójściem do szkoły przedszkolak powinien prawidłowo trzymać ołówek, rysować proste figury geometryczne, na zadany temat, po śladzie i łączyć z sobą kropki, kreślić elementy literopodobne w szerokiej liniaturze. Powinien też mieć opanowane czynności samoobsługowe, w tym wiązanie butów.
Sprawność rąk ma decydujący wpływ na poziom funkcjonowania człowieka. Są to części ciała zarazem silne i precyzyjne. Pozwalają na używanie przedmiotów wymagających dokładności, takich jak igła czy długopis. Aby było to możliwe, człowiek musi potrafić zapoczątkować ruch, kontrolować jego siłę i czas trwania, a także zakończyć go w odpowiednim momencie. Odpowiada za to kora mózgowa. Za pełną sprawność ręki odpowiedzialne są zarówno kości, mięśnie, jak i ścięgna. Należy pamiętać, że rozwój motoryki małej zależy od rozwoju psychoruchowego człowieka. Większość mięśni odpowiedzialnych za ruchy dłoni znajduje się w przedramieniu. Jeśli będą one słabe, nie można liczyć na silny uchwyt dłoni. Nieprawidłowe napięcie mięśniowe w obrębie szyi, łokci, ramion i przedramion także może być przyczyną kłopotów z pisaniem.
U przedszkolaka na obniżoną sprawność w zakresie motoryki małej może wskazywać niechęć do rysowania i malowania, zbyt duży lub zbyt słaby nacisk na kredkę, nieprawidłowy uścisk podczas trzymania przedmiotów, trudności w opanowaniu czynności samoobsługowych, słaba koordynacja obu rąk podczas zabaw manualnych, niechęć do dotykania różnych faktur lub opór przed zanurzaniem rąk w wodzie, piasku, ryżu itp.
Ominięcie jednego z etapów w rozwoju ruchowym może obniżyć sprawność ręki. Przykładowo, podczas raczkowania kształtuje się koordynacja ruchowa, dłonie dotykają różnych faktur w zależności od podłoża, po którym porusza się dziecko, dostarczając bodźców układowi nerwowemu. Wzmacniane są także mięśnie. Jeżeli maluch nie będzie raczkował, zabraknie mu ćwiczeń, które później potrzebne będą przy wstawaniu oraz rozwoju motoryki małej. To, jak pracuje ręka, zależy bowiem od poziomu sprawności całego ciała. W usprawnianiu motoryki małej nie można zatem ograniczać się do ćwiczeń dłoni i palców. Samo lepienie z plasteliny czy rysowanie szlaczków nie ...
