Jakość życia osób niepełnosprawnych

JAKOŚĆ ŻYCIA OSÓB Z DYSFUNKCJĄ WZROKU

AGNIESZKA CICHA

WSTĘP

Jakość życia osób z dysfunkcją wzroku można oceniać na wiele sposobów. Literatura naukowa dostarcza wielu badań i analiz ze względu na region świata, zamożność kraju, zamożność czy zaangażowanie rodziców. Inaczej swoje zadowolenie z życia oceniają osoby słabowidzące, inaczej niewidome, a wyniki ich ankiet porównuje się nie tylko do osób zdrowych, ale też cierpiących na różnego typu schorzenia.

Także samą jakość życia można też definiować rozmaicie, analizując jej czynniki składowe bądź perspektywę z której oceniamy życie. Może to być perspektywa jednostki - subiektywne odczucia osoby niepełnosprawnej, zazwyczaj w ankiecie, lub ocena jakości jej życia postawiona przez społeczeństwo.

W końcu, można też przyjrzeć się ankietom zadowolenia z życia konkretnych osób i zastanowić się czy dokonują ocen przez pryzmat barier czy pryzmat szans, jakie są tendencje oraz jak zmieniały się na przestrzeni lat. I zagadnienie zasadnicze - jaki wpływ ma państwo i społeczeństwo na postrzeganie jakości swojego życia przez osobę niepełnosprawną.

W pracy tej pokrótce zaprezentowane zostanie kilka perspektyw, z których można spojrzeć na to dość ogólne hasło.

BARIERY

Osoby niepełnosprawne mogą korzystać ze wszystkich praw, które przysługują osobom pełnosprawnym, jednak z powodu różnych dysfunkcji mogą mieć trudności z korzystaniem z nich. Bez mechanizmów wyrównywania szans dochodzi do wykluczenia społecznego niepełnosprawnych i izolacji, do czego przyczyniają się zarówno bariery architektoniczne jak i społeczne, psychologiczne czy prawne. [1] Jest to powodem dyskryminacji i niewielkiego udziału tej grupy społecznej w życiu społecznym, ekonomicznym czy kulturalnym kraju. Wszystkie dane statystyczne dowodzą, że osoby niepełnosprawne są słabiej wykształcone, wykazują mniejszą aktywność zawodową, a co się z tym wiąże, są w gorszej sytuacji społeczno-ekonomicznej niż reszta społeczeństwa. [2]

Jak dodaje Brzuzy, [3] z punktu widzenia biologicznego niewidomi i słabowidzący zostali słabiej wyposażeni w możliwość dostosowania się do istniejących warunków życia. Osoby, które nie widzą bardzo często już od urodzenia muszą zmagać się z licznymi przeciwnościami losu, a co za tym idzie, mają oni znacznie mniejsze szanse osiągnięcia w życiu sukcesu, niż ich pełnosprawni rówieśnicy. Świat został niestety zaaranżowany na użytek osób „zdrowych”, a wszelkie dostosowania pojawiają się powoli.

Pojawia się zatem problem samoakceptacji, pogodzenia się z niepełnosprawnością. Jeżeli osoba, która straciła zdolność prawidłowego widzenia nie dokona przewartościowań w swoim życiu, bądź nie znajdzie oparcia w swoim środowisku, może to spowodować depresję i negatywny stosunek do własnego życia [4]. Człowiek permanentnie odbierający sygnały społecznej niechęci traci poczucie bezpieczeństwa, boi się zaangażować w jakiekolwiek czynności, odczuwa lęk i strach, przestaje siebie lubić, zrywa ...