Analiza wiersza - wzór

ANALIZA WIERSZA

TEZA/HIPOTEZA (o czym jest wiersz? jaki jest jego temat? - można sformułować dopiero po dokonaniu analizy wiersza)

O CZYM?

- Temat wiersza.

- Sytuacja liryczna.

- Czy da się wyodrębnić obrazy poetyckie i jakie one są (fantastyczne, realistyczne)?

FORMA WIERSZA (dialog, wyznanie, opis, modlitwa, apel, wezwanie itp.; przynależność gatunkowa - cechy charakterystyczne)

KTO, czyli podmiot liryczny (osoba mówiąca w wierszu)

- Indywidualny czy zbiorowy?

- Jawny czy ukryty?

- Czy można go utożsamić z autorem?

- Uczestniczy w opisywanych wydarzeniach, czy je opisuje?

- Czy ujawnia jakieś informacje o sobie?

- Rodzaj liryki ze względu na sposób uobecniania się podmiotu lirycznego

Liryka

Forma wypowiedzi

Charakterystyka

Objaśnienia

Bezpośrednia

1. os. l.poj. ("ja")

Podmiot liryczny ujawnia wprost swe myśli i przeżycia, nie usiłując ich obiektywizować; forma najbardziej typowa dla liryki

Liryka osobista: podmiot liryczny sugeruje, że jest tożsamy z autorem zewnętrznym (adresat ma wrażenie, że to autor wprost przedstawia swe uczucia) Liryka roli: podmiot liryczny wypowiada się, udając postać historyczną lub mitologiczną. Liryka maski: podmiot liryczny wypowiada się, udając przedmiot, zwierzę, ideę ogólną itp.

Pośrednia

3. os., (niekiedy bezosobowo lub jako dialog)

Podmiot liryczny pozostaje mniej lub bardziej ukryty; świat przedstawiony jest ukazywany jako autonomiczny, ale w sposób bardziej emocjonalny niż w epice i dramacie.

Liryka opisowa: osobista perspektywa ujawniona jest w sposobie opisywania przedmiotów, zdarzeń, krajobrazu. Liryka sytuacyjna: korzysta z narracji lub dialogu, tworząc sceny lub fabuły, w których występują bohaterowie różni od podmiotu lirycznego.

Podmiotu zbiorowego

1. os. l.mn.("my")

Podmiot liryczny występuje jako "my"; najczęściej jest to grupa osób związana wspólnym odczuwaniem; odbiorca ma wrażenie, że autor zewnętrzny wypowiada się w imieniu wielu osób w tym i w jego własnym.

Inwokacyjna (liryka apelu)

w 2. os.

Podmiot liryczny występuje jawnie kierując swą wypowiedź do określonego adresata i to ów adresat (mniej lub bardziej określona osoba, grupa osób, personifikacja pewnej idei itp.) stanowi ośrodek wypowiedzi (liryczny "ty")

DO KOGO, czyli adresat liryczny.

- Indywidualny czy zbiorowy?

- Kim jest adresat liryczny?

- Co o nim wiadomo?

PO CO?

- Dlaczego podmiot liryczny porusza ten temat?

- Dlaczego podmiot liryczny zwraca się akurat do tego adresata?

- Co chce wywołać u czytelnika?

O KIM? (jeśli nie ma adresata, to podmiot liryczny może opisywać bohatera - kim on jest? jak został przedstawiony? co łączy go z podmiotem lirycznym? jakie łączą ich relacje/uczucia?)

JAK?

- Jaki jest język wiersza?

- Jakie jest znaczenie tytułu w kontekście wiersza?

- Czy jest motto, przypisy, data powstania, dedykacja? Jak wiąże się to z utworem?

- Jakie środki stylistyczne wykorzystał autor i jakie ...