Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Charakterystyka wybranych zaburzeń mowy.
Zaburzenia mowy to pojęcie bardzo szerokie. Obejmuje wszelkie problemy związane z porozumiewaniem się językowym. Można je charakteryzować z punktu widzenia objawów oraz przyczyn.
Według Leona Kaczmarka zaburzenia mowy polegają na tym, że nie umiemy właściwie zbudować wypowiedzi lub też jej odbierać. Wypowiedzi są w całości albo w jakiejś jej części składowej w mniejszym lub większym stopniu zniekształcone. Biorąc pod uwagę, że w każdej wypowiedzi są trzy części składowe, wyodrębniamy trzy grupy zaburzeń mowy:
treści,
formy językowej,
substancji w dwu płaszczyznach: suprasegmentalnej (rytm, melodia akcent) i segmentalnej(głoski, litery, sygnały).
Zakłócenia odbioru wypowiedzi, chociaż ich specyfikacja jest inna, mieszczą się w poszczególnych grupach.
Irena Styczek zaburzenia mowy dzieli na zewnątrzpochodne (egzodenne, środowiskowe) i wewnątrzpochodne (endogenne). Przy środowiskowych zaburzeniach mowy nie stwierdza się defektów anatomicznych czy psychoneurologicznych, które można by uznać za przyczynę, nie są to więc typowe wady mowy lub zaburzenia. Główne rodzaje zaburzeń wewnątrzpochodnych, czyli wad wymowy to: dysglosja, dysartria, dyslalia, afazja, jąkanie, nerwice mowy, oligofazja, schizofazja. Wydaje się logiczne, że podstawą klasyfikacji zaburzeń mowy powinny być objawy tych zaburzeń. W praktyce jednak klasyfikacja uwzględniająca tylko objawy zaburzeń jest niewystarczająca, wiec zalicza się w niej również etiologie, czyli przyczyny wywołujące dane zaburzenia.
Słownik logopedyczny jako zaburzenia mowy określa zakłócenie lub całkowite zniesienie czynności mówienia i/lub rozumienia mowy. Objawy zaburzeń mogą mieć charakter od prostych do złożonych, występować mogą pojedynczo lub wielopostaciowo. Różnią się między sobą także etiologią.
Pojęcie zaburzeń mowy powinno wynikać z analizy takich sytuacji, w których człowiek nie jest w stanie opanować języka w ogóle lub opanowuje go tylko trochę, bądź takich sytuacji, w których znając język nie może budować żadnych wypowiedzi językowych lub zmuszony jest budować wypowiedzi zaburzając interakcję społeczną. Zaburzenia mowy przejawiają się w sposób różnorodny i występują w różnym stopniu. Mogą dotyczyć tylko artykulacji niektórych głosek lub wszystkich i wtedy mowa jest niezrozumiała. Zaburzenia mogą też polegać na całkowitej niemożności mówienia.
Podsumowując zaburzenia mowy to pojęcie dość szerokie obejmujące wszelkie problemy z komunikacją. Będą to zarówno nieprawidłowości związane z wymową, czyli tak zwane wady wymowy, jak i zaburzenia związane z dysfunkcją pracy ośrodkowego układu nerwowego, np. afazja, anartria, jąkanie, a więc o podłożu poważniejszym, bardziej skomplikowanym. Poniżej przedstawię najczęściej spotykane zaburzenia mowy.
Dyslalia jest to termin stale obecny w publikacjach logopedycznych, występuje również w większości klasyfikacji zaburzeń mowy, jednak nie zawsze znaczy to samo.
W słowniku logopedycznym pod pojęciem dyslalii czytamy, iż jest to zakłócenie w realizacji płaszczyzny segmentalnej wypowiedzi ...
