Uczniowie nieakceptowani w klasie szkolnej – diagnoza i analiza zjawiska

Uczniowie nieakceptowani w klasie szkolnej – diagnoza i analiza zjawiska

Życie społeczne jednostki na przestrzeni całego okresu rozwoju przebiega w ramach

różnorodnych grup społecznych. Na początku jest to rodzina, później jedną z ważniejszych

grup społecznych staje się klasa szkolna. Zachodzące w niej kontakty interpersonalne

wpływają na życie jednostki oraz prawidłowy rozwój jej osobowości.

Uczniowie tworzący zespół klasowy pragną zaspokoić swoje potrzeby kontaktu z

rówieśnikami oraz zyskać ich akceptację. Początkowo tworzą nieformalne układy. W miarę

upływu czasu dochodzi do nawiązywania kontaktów społecznych i powstania wzajemnych

sympatii i antypatii. Każdy uczeń zajmuje jakąś pozycję w klasie. Kieruje się własnymi

poglądami, normami i zasadami. Przejawia określone zachowania, zyskując w ten sposób

opinię rówieśników.

Proces adaptacji dzieci do grupy, atmosfera w niej panująca, warunki środowiskowe oraz

działania wielu czynników wpływają na samopoczucie uczniów. Mogą one odczuwać

satysfakcję i akceptację ze strony rówieśników, bądź trudności w kontaktach z nimi, a tym

samym odrzucenie ze strony klasy.

Dzieci akceptowane doświadczają pozytywnych emocji. Klasa szkolna staje się dla nich

źródłem sukcesów, bezpieczeństwa, satysfakcji i akceptacji. Natomiast uczniowie odrzuceni

przez klasę doświadczają poczucia lęku, niepewności, porażki. Czego konsekwencją staje się

nieodpowiednie zachowanie i funkcjonowanie w klasie, w tym kształtowanie się wrogich

postaw. Dzieci te osiągają mniejsze sukcesy, nie wykorzystują swych potencjalnych

możliwości. Narasta w nich frustracja.

Ważną więc rolą szkoły i nauczyciela jest nauka nawiązywania poprawnych relacji z

innymi ludźmi, kształtowanie prawidłowych postaw.

Pracując w szkole, pełniąc rolę wychowawcy niejednokrotnie obserwowałam i rozstrzygałam

konflikty między uczniami. Działania wychowawcze zawsze zmierzały do zachowania

przyjaznej atmosfery w klasie. Na pierwszym miejscu zawsze była tolerancja i okazywania

wszystkim szacunku, włączanie wszystkich do zabawy i nauki. Uświadamiałam uczniom, że

„inny” wcale nie znaczy gorszy.

1

Klasa szkolna

Charakteryzując klasę szkolną, jako teren nieakceptacji dzieci należy zaznaczyć, że jest

ona grupą społeczną, w której dokonuje się proces socjalizacji jednostki, czyli proces

oddziaływania grupy na jednostkę.

W zespole klasowym różne osoby odgrywają niejednakową rolę. Wynika to z możliwości

wywierania wpływu na innych. Zjawisko to przejawia się, tym że klasa dzieli się na

podgrupy, a część jej członków ulega wpływom innych. Odbiciem tego faktu jest

świadomość, że ktoś jest „lubiany”, a inny „nielubiany”.

Strukturę grupy określa więc układ miejsc, jakie zajmują poszczególni jej członkowie

względem siebie. Miejsce z kolei stanowi pozycję jednostki, które wyznaczają, takie czynniki

jak: atrakcyjność, pełnione role w klasie, miejsce w strukturze, zgodność lub niezgodność z

normami w grupie, wartościowanie uczestnictwa w grupie, czy samopoczucie w zespole.

Przyczyny braku akceptacji dziecka w grupie ...