Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Zarys historii polskiego szkolnictwa muzycznego
1.
Początki szkolnictwa muzycznego
System edukacji muzycznej polskiego społeczeństwa kształtował się dzięki
znamienitym ludziom kultury oraz różnorodnym systemom i reformom oświaty. Jego rozwój,
niejednokrotnie warunkowały zawiłe dzieje historyczne i polityczne naszego kraju.
Pierwsze lekcje muzyki związane były z działalnością kapelmistrzów, organistów,
kantorów i kompozytorów, którzy dzielili się swoją wiedzą i umiejętnościami z młodszym
pokoleniem. W czasach I Rzeczpospolitej dużą rolę w rozwoju oświaty odegrały kolegia
jezuickie w Braniewie, Gdańsku i Toruniu oraz protestanckie gimnazja
akademickie w Gdańsku, Toruniu i Elblągu. Te ostatnie odznaczały się wysokim poziomem
dydaktycznym, jak również osiągały sukcesy w badaniach naukowych. Wiadomo, że lekcje
muzyki odbywały się w młodszych klasach, a ich uzupełnieniem był udział w chórze
lub w zespole wokalno-instrumentalnym. W Gimnazjum Toruńskim na przełomie XVI/XVII
wieku muzyka zajmowała około jednej godziny w tygodniu, w Gdańsku natomiast około
czterech godzin . 1
Początki polskiego szkolnictwa muzycznego wiążą się także z osobą prepozyta
K a t e d r y Wa w e l s k i e j k s . K a n o n i k a Wa c ł a w a S i e r a k o w s k i e g o . B y ł o n
muzykiem i organizatorem życia muzycznego w Krakowie na przełomie XVIII–XIX wieku 2
oraz autorem trzytomowego dzieła pt. „Sztuka muzyki dla młodzieży krajowej”. Jego
ciekawą inicjatywą było zgłoszenie Sejmowi Wielkiemu projektu państwowej szkoły śpiewu
„Allumnatus Vocalistarum”, do której rekrutować mieli się kandydaci z różnych stanów
społecznych i środowisk. Projekt, zgodnie z założeniami szkolnictwa publicznego,
1
L. Mokrzecki, Charakterystyka źródeł do dziejów wychowania muzycznego w szkolnictwie staropolskim na
przykładzie Prus Królewskich. W: Z teorii i praktyki wychowania muzycznego. Red. H. Danel-Bobrzyk.
Katowice 1997, s. 10–12.
2
W. Sierakowski. Hasło w: Muzyka. Encyklopedia PWN. Kompozytorzy i wykonawcy, prądy i kierunki, dzieła.
Red. S. Żurawski. Warszawa 2007, s. 726.
1
przewidywał trzy szczeble nauki. Niestety, inicjatywa ta nie weszła w życie, niemniej jednak
była bardzo znamiennym faktem w historii polskiej pedagogiki muzycznej . 3
Kolejnym ważnym wydarzeniem w dziejach polskiego szkolnictwa muzycznego było
powołanie w 1810 roku Publicznej Szkoły Muzycznej przy Szkole Dramatycznej Teatru
Narodowego w Warszawie. Twórcą Szkoły był Wojciech Bogusławski, a drugim dyrektorem
Józef Elsner, który podczas tworzenia podstaw teoretycznych dla kształcenia muzycznego
sięgnął do założeń słynnego pedagoga i reformatora elementarnego nauczania Johanna
Heinricha Pestalozziego. Idee te były bliskie J. Elsnerowi, ponieważ nie tylko klasyfikowały
początki nauki muzyki i ...
