Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
1. Teoretyczne rozważania na temat twórczości plastycznej dzieci
w młodszym wieku szkolnym
1.1 Przegląd podstawowych pojęć dotyczących twórczości
Twórczość jest najwyższą formą działania ludzkiego, wiążącą się ze wszystkimi rodza-
jami aktywności człowieka. Może wyrażać się w formie przedmiotu lub idei. Najbardziej
ogólne definicje twórczości jako procesu zakładają, że prowadzi ona do powstania nowego
dzieła, uznanego przez pewną grupę ludzi jako użyteczne w określonym czasie (Stein).1
Według teorii humanistycznych pojęcie twórczości objęło nie tylko wynik działalności
twórczej, ale także charakter (charakter twórczy), postawy życiowe (postawa twórcza),
zdolności (zdolności twórcze), czynności (praca twórcza), twórczą krytykę, twórcze proce-
sy, powodujące zmiany w życiu społecznym ( kultura, sztuka, nauka, technika), a także w
życiu codziennym. Teoria psychologii postaci mówi, że z twórczością wiąże się „autokrea-
cja”, stwarzanie samego siebie w procesie samo wychowywania. Według współczesnych
psychologów amerykańskich (H. Gardner) twórczość jest złożonym zjawiskiem, które
uwzględnia osobowość twórczą, przebieg życia jednostki, proces twórczy i wytwory po-
wstające w wyniku pracy twórczej. Twórczość może być rozumiana również jako we-
wnętrzna i indywidualna predyspozycja jednostki (A. Koestler), jako proces rozwiązywa-
nia konfliktu motywów pochodzących z podświadomości ( z. Freud ), dla podejścia ekspe-
rymentalnego jako proces rozwiązywania problemów ( J. P. Guilford). Istnieje także teoria
etapów w procesie twórczym.2 Z powyższego wynika, że współczesne rozumienie pojęcia
twórczości wiąże się z niejasnościami, ponieważ nie istnieje jedna powszechnie obowiązu-
jąca definicja twórczości. Twórczość według J. E. Drevdahla „ (…) jest to zdolność do
wszelkiego rodzaju kompozycji, wytworów lub pomysłów, które są w zasadzie nowe lub
nowatorskie i nie były uprzednio znane osobie wytwarzającej (…) Twórczość „może tak-
że przybierać formę wytworu artystycznego, literackiego lub naukowego albo mieć cha-
rakter procesualny, bądź metodologiczny. W ujęciu J. E. Drevdahla twórczość ma charak-
ter wieloznaczny”3. „Twórczością jest jakikolwiek akt, idea lub produkt, która zmienia
1 K. J. Szmidt, Pedagogika twórczości, Gdańsk 2007, s. 49
2 S. Popek, Człowiek jako jednostka twórcza, Lublin 2001, s. 13 i dalsze
3 H. Krauze-Sikorska, Edukacja przez sztukę, O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka,
Poznań 2006, op. cit., s. 22
istniejącą dziedzinę, bądź też przekształca istniejącą dziedzinę w nową”4 - M. Csikszent-
mihalyi. „Twórcze jest to, co nowe i wartościowe”5- tak najprościej można by zdefinio-
wać, zdaniem E. Nęcki twórczy produkt. Podobnie określa pojęcie twórczości W. Okoń,
który w „Nowym słowniku pedagogicznym” ujmuje, iż jest to „ proces działania ludzkie-
go, dający nowe i oryginalne wytwory, oceniane w danym czasie jako społecznie warto-
ściowe. Twórczość może przejawiać się w każdej ...
