Szaradziarstwo - rozrywki umysłowe w nauczaniu geografii

Wiadomo nie od dziś, że najskuteczniejszymi w dydaktyce są metody problemowe (samodzielne do-chodzenie do wiedzy, uczenie się przez odkrywanie) i praktyczne (uczenie się przez działanie). Wśród technik stosowanych w tych metodach wymienia się gry dydaktyczne. Twierdzę, że szaradziarstwo (swego rodzaju pasja do rozwiązywania lub układania różnych rodzajów łamigłówek umysłowych) można dopisać do zestawu gier dydaktycznych, czyli technik stosowanych w nauczaniu problemowym i praktycznym. W tym opracowaniu proponuję serię zadań szaradziarskich (do wykorzystania w nauczaniu geografii w klasie VII – ej), których rozwiązanie potwierdza wiedzę i umiejętności ucznia z zakresu odpowiednich treści nauczania w powiązaniu z podstawą programową.

Dariusz Łuszczyk
Szaradziarstwo = rozrywki umysłowe w nauczaniu geografii

Powtórzę za Wielkimi, że dydaktyka to nauka badająca procesy nauczania oraz uczenia się (z greckiego:

didasco) i zależności między nimi. Na pewno jest swego rodzaju sztuką nauczania.

Metodyka nauczania (dział dydaktyki) poszukuje skutecznych sposobów nauczania określonego przed-
miotu. Efektem są metody nauczania, czyli celowy, systematyczny sposób pracy nauczyciela z uczniami
pozwalający tym ostatnim opanować wiedzę i umiejętności posługiwania się nią w praktyce a także roz-
wijać ich zdolności i zainteresowania.

Dziś już wszyscy wiemy, że najskuteczniejszymi w dydaktyce są metody problemowe (samodzielne do-

chodzenie do wiedzy, uczenie się przez odkrywanie) i praktyczne (uczenie się przez działanie).

Wśród technik stosowanych w tych metodach wymienia się gry dydaktyczne.
Twierdzę, że szaradziarstwo (swego rodzaju pasja do rozwiązywania lub układania różnych rodzajów
łamigłówek umysłowych) można dopisać do zestawu gier dydaktycznych, czyli technik stosowanych w na-
uczaniu problemowym i praktycznym.

Dalej proponuję serię zadań szaradziarskich (do wykorzystania w nauczaniu geografii w klasie VII – ej),
których rozwiązanie potwierdza wiedzę i umiejętności ucznia z zakresu odpowiednich treści nauczania w
powiązaniu z podstawą programową.

1. Podstawy geografii
Na początek proponuję logogryf (zadanie szaradziarskie w którym nie krzyżujące się ze sobą, odgady-
wane według określeń wyrazy wpisuje się w diagram, a ich wyróżnione litery tworzą rozwiązanie) z szy-
frogramem (diagramowe lub bezdiagramowe zadanie szaradziarskie polegające na ułożeniu liter zgodnie
z numeracją i odczytanie zaszyfrowanego hasła).

1

Jedna z nauk o Ziemi, badająca rozwój sko-
rupy ziemskiej, jej skład i budowę.

g e 2o

l o g 5i a

2 Gazowa sfera Ziemi.

a 1t m o s f e r a

3

4

5

6

Linie siatki geograficznej równoległe do
równika.
Wysokość mierzona zawsze od poziomu
morza.
Metoda przedstawiania natężenia zjawiska
na mapie za pomocą barw.
Oprawiony zestaw map, jedno ze źródeł in-
formacji geograficznej.

7 Skalna sfera Ziemi.

8

Linie siatki geograficznej zbiegające się w
biegunach.

4p o

ł u d n

i k

i

9 Bardzo ważny element mapy.

s k a

l a

r ó w n o

l e ż n 8i k

b e 7z w z g

l ę d n a

k a r t 3o g r a 10m

a t

l a 6s

l 11i t o s f 9e r a

i

1
T

2
O

3
O

4
P

5
I

6
S

7
Z

8
I

9
E

10
M

11
I

Po wpisaniu do diagramu logogryfu odgadniętych haseł ...